Page 153 - MÜZE EĞİTİMİ (seçmeli 9,10,11 ve 12. sınıflar)

MÜZE EĞİTİMİ MÜZE EĞİTİMİNİN TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ

retmenlerin öğrencilere mevcut olan müzeleri ve eski eserleri gezdirmeleri, göstermeleri ve bilgilendir-
meleri konusunda maddeler yer almıştır.
1926’da ilk ilkokul müzesi 2287 sayılı kanunla resmen kurulmuştur.

1927’de ise okul müzesi yönetmeliği “Maarif Vekâleti Okul Müzesi Rehberi” adı altında yayınlanmıştır.
1929’da yayımlanan İlk Mektep Talimnamesi’nin (ilkokul yönetmeliğinin) 46. maddesinde; inceleme ve
gözlem gezileri için öğrencilere ön bilgi verilmesini, bu etkinliğin neden ve nasıl yapılacağının açıklan-
masını, öğrencinin ilgisini çekerek merak uyandırılmasını, bir gözlem defteri tutulmasını ve gezi sonuç-
larının düzenli şekilde yazılmasının sağlanması istenmiştir.
1927’de İsmail Hakkı Tonguç, Mektep Müzesi Müdürlüğüne atanarak tüm yurtta etkili birçok çalışmalar
yapmıştır. Okul içindeki müzelerin araç ve gereçlerinin müze ile ilgili olduğu, okul bünyesinde özel bir
alanı olması gerektiği, okuldaki diğer benzer araçlarla bir tutulmaması gerekliliği üzerinde durmuştur.
İsmail Hakkı müze eğitimiyle ilgili birçok makale yazmış, bir makalesinde de Arjantin Pedagoji Kütüpha-
ne ve Müzesi, Bulgaristan Mektep Müzesi ve Belçika Millî Mektep Müzesi’ni konu almış ve bu müzeleri
tanıtmıştır; amaçlarına, etkinliklerine ve içeriklerine ilişkin detaylı örnekler vermiştir. Okul müzelerinin
araç gereçlerinin neler olması gerektiği, mimarî yapılarının ne şekilde ve nasıl düzenlenmesi ile ilgili her
yıl düzenli sergiler açarak yıldan yıla ihtiyaçlara göre okul müzelerini güncellemiştir.
1933’te cumhuriyetin onuncu yılına özel gezici eğitim sergisi hazırlanmış ve bir tren katarında 14 ayrı
istasyonda durarak Samsun’a kadar ulaşmıştır. 45 gün süren bu gezici sergide öğretmen, öğrencilere
ve bölge halkına film, slayt, konferans, afiş vb. araçlarla on yılda yapılanlar ve yapılması planlananlar
anlatılmıştır.
1932’de Nafi Atuf Kansu’nun uzun yıllar yöneticiliğini yaptığı halk evleri açılmış, birçok alanla ilgilenen
halk evlerinde müze önemli bir yer tutmuştur.

Hasan Âli Yücel, 1945’te, 4-20 Kasım arasında Londra’da toplanan ve 43 ülkenin de katıldığı UNESCO
toplantısına katılarak ülkemizi temsil eder. UNESCO’nun statüsüne ilişkin anlaşma 20 Mayıs 1946’da
Türkiye tarafından imzalanır; üç yıl sonra da UNESCO-Türkiye Millî Komisyonu Ankara’da toplanır. Hasan
Ali Yücel, görevli olduğu çalışmalarda eğitime ve okul müzelerine büyük önem vermiştir.

1962 yılında Uluslararası Müzeler Konseyi Türkiye Millî Komitesi tarafından, “Müzelerin Eğitimdeki Rolü
Hakkında UNESCO Bölge Semineri” düzenlenmiştir. Bu seminerde müzelerden kapsamlı biçimde na-
sıl yararlanılacağı tartışılmıştır. ICOM Türkiye Millî Komitesi, 1963’te “Müzelerin Teşkilatlanması-Pratik
Öğütler” adlı kitabın Türkçe olarak basılmasını sağlamıştır. Kitabın yedinci bölümünde müzede eğitimin
kimler tarafından, nasıl ve nerede verileceğine ilişkin ayrıntılar yer almaktadır.

1986’da 2218 sayısıyla yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Okul Müzeleri Yönergesiyle “Okul müzesinin
kuruluşu ve amaçları örgün ve yaygın eğitim kurumlarını kapsar.” şekilde düzenlenmiştir.
1989’da Yıldız Teknik Üniversitesinde Müzecilik Ana Bilim Dalı, 1998’de Ankara Üniversitesinde Müze
Eğitimi Yüksek Lisans Programı’nın kurulması bu alan için akademik bir zemin oluşturmuştur. Bu konuda
tartışma, araştırma ve projeler yapılarak bir müze eğitimi ortamı oluşmaya başlamıştır.

1990’da önce Antalya Arkeoloji Müzesi çocuk birimi, Ankara Üniversitesi Oyuncak Müzesi ve daha sonra
1995’te İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde çocuk bölümleri kurulmuştur. Özel müzeler başta olmak üzere
çok sayıda müzede yeni müzecilik anlayışının da etkisiyle eğitim etkinlikleri yapıldığı görülmektedir.
Rahmi Koç Müzesi, Sabancı Müzesi, İstanbul Modern başta olmak üzere çeşitli eğitim etkinlikleri sunan
özel müzelerdir.

151