Page 17 - İKİ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12

ÇAĞDAŞ TÜRK RESİM SANATI

Resim sanatımız 18. yüzyıla kadar örneklerini minyatür ala-
nında vermiş, Batılı anlamda tuval ressamlığına geçiş hemen
gerçekleşmemiştir. Osmanlı Devleti’nin kurulduğu yıllardan
itibaren toplum üzerinde Avrupa kültürünün etkileri olmuştur.
Lale Devri’nden sonra III.Mustafa, III. Selim ve II.Mahmut’un
saltanat dönemlerinde ıslahat hareketlerinin etkisiyle Avrupalı-
laşma akımının güçlendiği görülür. İbrahim Paşa (Ferik) (Görsel
1.5), 1835 yılında İngiltere’ye öğrenim için gönderilen mühen-
dishaneli on iki genç arasındadır ve sonradan ressam olarak Görsel 1.5: Ihlamur Kasrı, 1849, Ferik İbrahim
ün kazanacaktır. Klasik eğitim almış olmasına rağmen realizme Paşa, Resim Heykel Müzesi, İstanbul
eğilimli oluşu ve özellikle portre çalışmalarındaki başarısı ile ta-
nınmıştır.

19. yüzyıla kadar Türk resmini geleneksel tekniklerle yapılan,
renk, mekân ve perspektif açısından üsluplaşmış betimlemeler
ve minyatürler oluşturmaktaydı. Matbaanın ülkemize gelmesi
ve kitapların seri olarak basılması, bir kitap resmi olan minya-
türün zamanla önemini yitirmesine ve yerini Batılı anlamdaki
resme bırakmasına sebep olmuştur.

18. ve 19. yüzyıllarda Osmanlı’da yapılan saray, kasır ve köşkler; Görsel 1.6: Portakallı Natürmort, 1904,
geleneksel Türk sanatı olan nakkaşlık desenleriyle değil Batıdan Süleyman Seyyid, Resim Heykel Müzesi, Ankara
gelen barok ve rokoko üslubuna ait motiflerle süslenmeye başla-
mıştır. 19. yüzyılın ikinci yarısındaki ressamlarımızdan Ahmet Ali
Paşa, Miralay Süleyman Seyyit ve Halil Paşa gibi Avrupa’da öğ-
renim görmüş olanlar ile Türkiye dışına çıkmamış Hüseyin Zekai
Paşa gibi sanatçıların eserlerinde ayrıntılı işçiliği görebiliriz ancak
Osman Hamdi Bey’i bunlardan ayrı değerlendirmemiz gerekir.

Batılı anlamdaki tuval resmine geçiş 19. yüzyıl sonlarında baş-
lamıştır. Bu geçiş sürecinde [Şeker Ahmet Paşa, Süleyman Sey-
yid (Görsel 1.6), Osman Hamdi Bey (Görsel 1.7), Hüseyin Zekai
Paşa] Batılı anlamdaki Türk resim sanatına öncülük etmiş isim-
lerdir. Bu ressamlar, “Türk Fotoyorumcuları, Darüşşafakalılar ya
da Erken Dönem Türk Ressamları” adı verilen kuşak ressamla-
rıyla yakın yaşlarda olmalarına karşın dünyaya bakışları ve resim
sanatında Batılı anlamdaki uygulamalarıyla farklıdırlar.

Türk resim sanatında Batılı anlamda modern resim teknikleri
kullanılarak portre, natürmort, peyzaj ve figür türlerine ait eser
örnekleri verilmiştir. İnsan figürleri ve nesneler gerçekçi bir şe- Görsel 1.7: Mimozalı Kadın, 1906, Osman Hamdi
kilde tasvir edilmiş, insanların duygu ifadelerini ve hayatın ger- Bey, Resim ve Heykel Müzesi, İstanbul
çekliğini yakalamak amaçlanmıştır.

15