Page 20 - İKİ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12

c) Yunan Sanatı

Antik Yunan Dönemi’nde, günlük ihtiyaçlar doğrultusunda
yapılmış olan vazolar (Görsel 1.15), bu dönem resim sanatı
için önemli belge niteliği taşımaktadır. Bu vazoların üzerindeki
resimler, geometrik motifler ya da geometrikleştirilmiş ve stilize
edilmiş figürlü kompozisyonlardan oluşur. Bu vazolarda hâlâ
Mısır üslubunun etkileri göze çarpmaktadır.
İnsan; ilk kez bu dönemde çevresini saran doğa hakkında
düşünmeye, konuşmaya, tartışmaya başlamıştır. Bu da fel-
sefenin doğuşuna neden olmuştur. İlk kez doğa gerçekliğine
ulaşma isteği Yunan sanatında görülür. Yunanlar, resimlerini
de bu amaç doğrultusunda oluşturmak istemişlerdir. Bilimin
gelişmesiyle Yunan sanatı optik görüntülere daha da yaklaş-
mıştır. Ama daha sonra ideal güzellik esas alınmıştır. Sanatçı
artık gördüğüne güvenmeye başlamıştır. Perspektif kısaltımı Görsel 1.15: Yunan Vazo Resmi, MÖ 510
dolayları, Metropolitan Müzesi, New York
bularak bir devrim yaratmıştır.
Yunan sanatının daha ilerleyen zamanlarında amaç; ideal güzellik olmuştur. Fakat onlar, do-
ğayı aşırı idealize ederek kusursuzlaştırıyor ve özünden uzaklaştırıyorlardı. Belirgin, abartılı figür
tasvirleri ve aşırı idealize ediliş deformasyonu kaçınılmaz kılıyordu.

ç) Orta Çağ Sanatı

Kendinden önceki sanat dönemlerinden daha
ilkel bir görünüme sahiptir. O dönemde Avru-
pa’nın birçok alanda gerilemiş olduğu düşünü-
lürse sanatın bu gerileyişine şaşırmamak gere-
kir. Hemen hemen bütün resimler kilise ve dinsel
amaçlar üzerine yapılmıştır (Görsel 1.16).
Orta Çağ sanatçısının amacı, doğaya tıpatıp
benzeyen, güzel resimler yapmak değil; insan-
lara dini öyküleri anlatmaktı. Bu yüzden biçimi
umursamıyor, sadece amaca yönelik resimler
yapılıyordu. Bu da biçimin deformasyonuna ne-
den oluyordu.Buradaki biçimsel bozulmaların,
yeni biçim arayışından kaynaklandığı söylene-
mez. Öncelikle, anlatılmak istenen resmin içsel
anlamıdır. Tamamen bunun etkisiyle oluşan bir
deformasyon görülür. Burada daha çok içerik,
biçimden önce gelmekte ve biçim, içeriğin etki-
siyle oluşmaktadır. Bu resimler, kilisenin getir-
diği konular dolayısıyla sınırlanmaktaydı. Her
renk ve biçimin özel bir anlamı vardı. Alegori-
ler, stilize ve şematik anlatımlar oldukça belirgin
Görsel 1.16: İsa Havarilerinin Ayaklarını Yıkıyor, öğelerdi. Orta Çağ sanatçılarının bu deformas-
1000, Prado Müzesi, İspanya
yonları, biçime önem vermediklerini gösterebilir.

18