Page 25 - İKİ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12
P. 25
Kübizmde deformasyon, başka bir dünya algı için yeni biçimler yaratmaktadır. Kübistler; iz-
lenimciler gibi doğaya yaklaşma çabasıyla başlarlar ancak iki akımın da doğadan anladığı fark-
lıdır. İzlenimciler uçarı izlenimleri ararken; kübistler nesnelerin özünü, değişmeden kalan yanını
bulmak isterler. Kübizm doğa taklitçiliğine son verir ancak doğadan tam anlamıyla kopmuş da
değildir. Yeni bir biçim diline ulaşma ancak biçimsel bozulmalarla, dönüşümlerle ve kişiye ait
yorumlamalarla mümkündür. Bozulma olmaksızın yeni bir oluşumdan, değişimden ve gelişimden
söz etmek mümkün değildir.
Biçim bozma, 20. yüzyılda da yeni bir dünya ortaya koymuştur. Bu sürece yeni olanaklar, yeni
biçim anlayışları sunmuştur. Kübist ressamlar da yeni bir biçim anlayışıyla, yanıltıcı buldukları
duyulardan arındırdıkları eserlerini, ancak akıl yoluyla kavranabileceğini ortaya koyma çabasın-
daydılar. Bu da ancak biçim bozma ile mümkündü. Nesnelerin özünü kavramak, iç yüzünü ve iç
yapısını kavramak için, elbette kübizm; nesneleri, varlığı göründüğü gibi değil de düşündüğü gibi
kavrayacaktır. Bu özgün düşünce biçimi; nesneleri, varlığı ve objektif düzeni bozma, biçimleri par-
çalama tarzında somutlaşacaktır. Bunun doğal bir sonucu olarak da varlık düzeni artık alışılmış
biçimsel düzenini yitirecek, biçimi bozulmuş “deforme olmuş” yeni bir düzen olacaktır. Kübizm
dendiğinde akla ilk gelen isimlerden biri kuşkusuz Pablo Picasso’dur (Görsel 1.26).
Görsel 1.26: Masada Uyuyan Kadın, 1936, Pablo Picasso,
Metropolitan Müzesi, New York
ı) Fütürizm (Gelecekçilik)
Fütürizm, 20. yüzyılın başlarında İtalya'da ortaya
çıkmış, siyasi yönleri ağır basan bir sanat akımıdır.
Bu akım ilk olarak 1909 yılında İtalyan şair Filippo
Tommaso Marinetti (Filipo Tomaso Marinetti) tarafın-
dan bir manifesto ile dünyaya tanıtılmıştır. Bu akımın
getirmeye çalıştığı güzellik anlayışı, hızın ve dina-
mizmin güzelliğidir. İfade açısından hızı, dinamizmi,
parçalanmayı seçmelerinin altında modern yaşamın
mekanik hareketliliği vardır (Görsel 1.27).
Görsel 1.27: Tasmalı Bir Köpeğin Dinamizmi, 1912, Gia-
como Balla, Albright-Knox Sanat Galerisi, New York
23