Page 115 - GENEL SANAT TARİHİ 10

ÇAĞDAŞ TÜRK SANATI

Türk resim sanatının önde gelen ressamlarından Nazmi Ziya Güran (1881-1937) izlenimcilik
akımın Türkiye’deki önemli temsilcileri arasındadır. Resim yapması ailesi tarafından hoş
görülmeyen sanatçı, babasının vefatından sonra Sanayi-i Nefise Mektebine girmiştir. Türk
resim sanatının önemli gruplarından olan 1914 Kuşağı içerisinde yer almıştır. Sanatçı tabiattaki
eşyanın şekil ve renginden ziyade güneş ve ışığın her an değişen durumunu kavramış ve
eserlerine bunu yansıtmıştır. Aynı yerin görüntüsünü günün farklı saatlerinde resmetmiş,
bazı eserlerini yapmak uzun saatlerini almıştır. Nazmi Ziya gücünü İstanbul resimlerinde
göstermiştir. Eserlerinde renkleri palet üzerine değil tuval üzerine yan yana gelen küçük
noktacıklar hâlinde saf renkleri kullanarak yapmıştır. Sanatçı sıcak ve soğuk renkleri sistemli
olarak kullanmıştır.
“Karacaahmet” adlı çalışmasında güneş ve havanın
değişkenliğinin görülmesi, rutubetli ve nemli havanın
tuvale yansıtılması gö-rülmektedir (Görsel 4.6).
Çalışmada bu-ğulu hava perdesini delen güneş,
ağaçların arasından sızıp, yerde yeşil ve turuncudan
oluşan bir yüzey oluşturmaktadır. Batmak üzere olan
akşam güneşinin yumuşak ışık-larından oluşan bir
perde doğa üzerine gerilmiş gibidir.

Görsel 4.6: Karacaahmet, Nazmi Ziya Güran, 1933, Sakıp
Sabancı Müzesi, İstanbul
Osmanlı Ressamlar Cemiyeti

XX. yüzyılın son yirmi yılında Türk resim sanatı kendisine önemli bir yer bulmuştur. Resim sanatının, askerî
ve sivil okullarda ders programına girmesi, bu okullarda resim eğitimcisi yetiştirilmesi, düzenli sergilerin
açılması, Türk sanatçıların bir meslek birliği etrafında birleşme zorunluluğunu doğurmuştur. Hikmet
Onat, Sami Yetik, Şevket Dağ, İbrahim Çallı, Mehmet Ruhi Arel, Agâh Bey, Ahmet Ziya Akbulut, Feyhaman
Duran, Mehmet Ali Laga ve Müfide Kadri gibi genç ressamlardan oluşan Osmanlı Ressamlar Cemiyeti,
1908 yılında dönemin sanat ve sanatçı sorunlarına çözüm bulmak üzere Türk ressamlarının ilk örgütü
olarak kurulmuştur. Böylelikle Türk ressamlar XX. yüzyılda ilk kez bir örgüt çevresinde birleşmiştir. Halil
Paşa, Hüseyin Zekai Paşa, Hüseyin Avni Lifij, Nazmi
Ziya Güran gibi ünlü Türk ressamları da bu gruba
sonradan katılmıştır. Bununla beraber cemiyetin
etkinliklerinin odağını, sonradan 1914 Kuşağı olarak
tanınacak genç sanatçılar oluşturmuştur. Osmanlı
Ressamlar Cemiyeti Türk resim sanatı tarihinde
kurumsallaşma ve çağdaşlaşma çabalarının
başlangıç noktası sayılır. Ancak cemiyet akım veya
üslup yeniliği sunmak yerine dönemin Osmanlı
resim sanatını ve kültür ortamını, sanatçı ve toplum
ilişkilerini düzenleyen bir kurum olmaktan öteye
geçememiştir. Feyhaman Duran’ın “Ressamlar
Grubu” adlı eseri Osmanlı Ressamlar Cemiyeti
üyelerinden oluşan bir kompozisyondur (Görsel
4.7).
Görsel 4.7: Ressamlar Grubu ( Soldan Sağa: Sami Yetik, İbrahim Çallı,
Feyhaman Duran, Şevket Dağ, Hikmet Onat),Feyhaman Duran, 1921,
Resim ve Heykel Müzesi, İstanbul

113