Page 117 - GENEL SANAT TARİHİ 10

ÇAĞDAŞ TÜRK SANATI

ARAŞTIR ÖĞREN Çallı Kuşağı ressamlarından olan Halil Paşa, Sami Yetik, Ruhi Arel,Nazmi Ziya
Güran, Namık İsmail, Ali Sami Boyar, Şevket Dağ, Mehmet Ali Laga, Mihri Müşfik,
Hikmet Onat, ve Feyhaman Duran’ ın çalışmalarını araştırınız, araştırma sonuçlarını
sınıf ortamında etkileşimli tahta kullanarak sununuz.

Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği (1929)

Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği, Türk resim sanatının tarihsel süreci içerisinde
kurulan ikinci derneği olmuştur. Buna karşın Cumhuriyet Türkiyesi'nde kurulan ilk sanatçı
derneğidir. Birlik üyelerini 1914 yılından sonra Sanayi-i Nefise Mektebinde öğrenimine
başlayan sanatçılar oluşturur. Bu genç sanatçılar Avrupa’da aldıkları resim eğitiminden
sonra 1928 yılında yurda dönerek Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği adı altında
birleşmişlerdir. İlk sergilerini Ankara’da, ikinci sergilerini İstanbul’da açmışlardır. Grup üyeleri
arasında ressam Muhittin Sebati, Cevat Dereli, Hale Asaf, Mahmut Cuda, Ali Avni Çelebi, Zeki
Kocamemi, Şeref Akdik, Refik Epikman ile heykeltıraş Ali Hadi Bara, Ratip Aşir Acudoğlu,
Zühtü Müridoğlu yer almıştır. Sanayi-i Nefise Mektebinin öğrencilerinden oluşan Müstakiller,
yabancı hocaların yerine atanan Türk eğitimcilerin yetiştirdiği ilk kuşak sanatçılardır. Eğitim
dönemleri Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışı, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet’in kuruluş
yıllarına rastlayan bu sanatçılar aynı zamanda Avrupa’da eğitim aldıkları yıllarda da farklı bir
toplumsal ve kültürel yaşamı tanımışlardır. Bu kültürü eserlerine yansıtarak yeni bir dönemin
öncüleri olmuşlardır.

• Türkiye’de resim sanatının benimsenmesi için çaba harcamışlardır.
• Yabancı hocaların yerine atanan Türk eğitimcilerin yetiştirdiği ilk kuşak sanatçılardır.
• Batı’da öğrendikleri realizm, kübizm, ekspresyonizm, konstrüktivizm ve birçok avangart
anlayıştan etkilenmişlerdir.
• Resim ve heykel sanatını halka sevdirmek için büyük çaba sarf etmişlerdir.

• Resim ve heykel sanatına karşı mesafeli olan anlayışla mücadele etmişlerdir.
• İstanbul dışında ilk defa Ankara’da, sonrasında değişik şehirlerde ve ülkelerde sergiler
açmışlardır.
• Türk resim ve heykel sanatını toplum kültürüne yerleştirmeye çalışmışlardır.
• En önemli amaçları resim ve heykel sanatının da geleneksel el sanatları gibi
benimsenmesini sağlamaktır.
• Sanatçının ekonomik özgürlüğünü gündeme getirmişlerdir.

• 1940 yılına kadar sergi etkinliklerini sürdürmüşlerdir.
Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği sanatçılarının önde gelen isimlerinden olan
Şeref Akdik (1899-1972) izlenimci olmasının yanı sıra çalışmalarında Cumhuriyet'in ilke ve
ideallerini yansıtan çalışmalar da yapmıştır. Bu çalışmalar figüratif olmasının yanında büyük
boyutlu olmaları açısından da önemlidir. İlk dönemlerinde yaptığı izlenimci çalışmalarından
sonra halkın eğitimini, kadının sosyal yaşamda yer almasını konu edinen çalışmalar yapmıştır.
Bu çalışmaları arasında; “Okuma Yazma Kursu”, “Okula Kayıt”, Atatürk Telgraf Başında”,
“Tütün İşleyen Kadınlar”, “Metalurji Atölyesi” ve Çini Yapan Kadınlar” yer almaktadır. “Atatürk
Ahlatlıbel’de Kazıda” adlı çalışması Şeref Akdik’in önemli eserleri arasındadır. Bu çalışma
sanatçının Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde uygulanan kültür ve arkeoloji politikasını anlatması
bakımından önemlidir. Eserde sanatçının kullandığı çizgisel yapı kendini gösterirken ışık- gölge
uygulamasında realist bir yaklaşım görülmektedir.

115