Page 120 - GENEL SANAT TARİHİ 10

GENEL SANAT TARİHİ

Sergi karma, konu ortaktır. Sergideki eserlerin konusu insanıyla birlikte doğa, gemiler, vinçler, balıkçı
tekneleri, kıyı meyhaneleri, çalışan, konuşan, deniz ve liman insanlarıdır. İlk sergilerinde seçtikleri
konu nedeniyle “Liman Grubu” olarak da anılan topluluğa göre sanat özellikle de resim, toplumun
sorunlarıyla yakından ilgilenmeli, yaşantısını yansıtmalı, halkın sevinç ve dertlerinin aynası olmalıdır.
Sergide kurdele yerine kapıya gerilen balık ağı kesilmiştir.
Yeniler, kendinden önceki “D Grubu”nun aşırı Avrupa sanatı taraftarlığına ve biçimciliğine karşı
toplumsal içeriğin önemini vurgulamak amacıyla birleşmişlerdir. Onlara göre sanat ve resim
toplumun sorunlarına dönük olmalı, gerçek yaşamı yansıtmalı (Görsel 4.11), insanların güncel
uğraşlarını konu almanın yanı sıra onların sevinç ve üzüntülerini de yansıtmalıydı. “Yeniler
Grubu”nun 1942 yılındaki ikinci sergilerinin konusu “Kadın” olarak belirlenmiştir.

Görsel 4.11: Atatürk, Avni Arbaş, 1981, Resim ve Heykel Müzesi, Ankara

Grup ilk dört yıl geniş bir etkinlik göstermiştir. Bu birliktelik 1950’li yıllara dek her yıl bir, iki
sergi açmak suretiyle devam etmiş; en son grup üyelerinin 1952 yılında dağılma kararı ile son
bulmuştur.
• Türk resminin Batı etkisinden kurtulması gerektiğini söylemişlerdir.
• Toplumcu gerçekçi anlayışı benimsemişlerdir.

• İlk kez Avrupa’da eğitim görmeyen sanatçılar tarafından kurulmuştur.
• D Grubu sanatçılarının Batı sanatı etkisinde çok fazla kaldığını düşünmüşlerdir.
• Ressamların kendi ülkelerinin sorunlarını yaptıkları resimlerle dile getirmeleri gerektiğini
savunmuşlardır.
Yeniler grubunun kurucularından Nuri İyem (1915-2005) Cumhuriyet Dönemi’nin önemli
sanatçıları arasındadır. Sanatçı klasik ve soyut geometrik tarzda çalışmaları ile tanınmıştır.
Çalışmalarında şekil ve formu vazgeçilmez unsur olarak görmüştür. Anlatımlarında toplumsal
gerçekçiliğe önem vermiş, simetriden faydalanarak kendine has bir üslup geliştirmiştir.
Figüratif çalışmalarında toplumsal sorunları irdelemiştir. Eserlerinin konusunu Kurtuluş
Savaşı, balıkçılar, çalgıcılar, toprak insanları, göçler, gecekondular ve yakın çevresinin
portreleri oluşturmaktadır. Eserleri arasında “Toprağı İşleyen Kadınlar”, “Kadın Portreleri”,
“Dededen Toruna Atatürk Türküleri”, “Tarlada Çalışan Kadın”, “Türkmen Kadını”, “Uğurlama” ve
“Babaya İyi Geceler” bulunmaktadır.

118