Page 79 - GENEL SANAT TARİHİ 10

MODERNİZM VE SANATTA YENİLİKLER

Art nouveau hareketi iki ayrı evrede gelişmiştir. Birinci evre, çiçekli, kıvrımlı hatların oluşturduğu ilk yılların
biçimlenmesidir (Görsel 3.6). İlk önce İngiltere’de görülmüş, özellikle Belçika ve Fransa’da en ilginç örneklerini
vermiş, sonra Almanya ve İtalya’da görülmüştür. Çizgilerin düzleştiği, geometrik biçimlenme gösteren ikinci
evre İskoçya ve Avusturya’da gelişmiştir.

Görsel 3.6: “Yusufçuk Böceği Broş”, René Lalique, vitray ve mine tekniği,
Gulbenkian Müzesi, Lizbon

Art Nouveau Hareketinin Etkilendiği Alanlar

Art nouveau sanat hareketi modern bir hareket olmasının yanı sıra geçmiş dönemlerin sanat anlayışlarından
da etkilenmiştir. Hareketin asıl esin kaynağı Avrupa dışındaki kültürler olmuştur. XIX. yüzyılda özellikle
Avrupa ve ABD’de Orta Çağ’a duyulan ilgi, bu akımın ortaya çıkmasına ön ayak olmuştur. Mimaride Orta Çağ
katedrallerini örnek alan bazı sanatçılar doğayı yeniden gözlemlemiş, yeni malzemelerle farklı biçimler ortaya
çıkarmışlardır. Art nouveau sanat hareketinin temelleri daha eski dönemlere, simgeci ve romantik resmin
uzantılarına, Barok sanatın taşkın biçim anlayışına kadar uzanmaktadır.
Art nouveau hareketi, Uzak Doğu sanatından özellikle Japon sanatından etkilenmiştir. Batı dünyasının karşılıklı
ticaret isteklerine uzun yıllar direnen Japonya, XIX. yüzyılın ortalarından itibaren bu anlayışından vazgeçmiş
böylece Batı; Uzak Doğu’nun ürünlerine ilgi duymuş, sanatını tanımış,
zamanla Uzak Doğu’nun biçimlerindeki ustalığa ve malzemesindeki
zenginliğe ve sanat ürünlerine hayranlık duymuştur.Japon sanatı
sanatçılara ilham vermiş; Japonlara ait baskı resimler (estamp), çay,
bambu mobilyalar, lake işler, seramik ve yelpazeler Avrupa pazarını
işgal etmeye başlamıştır. Hatta bazı mağazalar ve moda evleri el
sanatı ile uğraşan ustaları Japonya’dan ülkelerine getirmiştir. Batı
dünyasında Japon ürünleri ve el sanatlarının yayılması kaçınılmaz
bir biçimde görsel sanat üsluplarını ve sanatçıların çalışmalarını
etkilemiştir (Görsel 3.7). Bu sanat anlayışı önce Avrupa ülkelerine daha
sonra da tüm dünyaya yayılmış; Japon sanatının ürünü olan baskı
resimler, kıyafetlerde kullanılan motifler, seramiklerde kullanılan
figürler ve cam sanatında kullanılan şekiller birçok sanatçıya ilham
kaynağı oluşturmuştur.
Art nouveau hareketinin gelişmesinde etkili olan bir diğer etken ise MS
XII. yüzyıla kadar İngiltere’de etkili olan Kelt sanatıdır. Kelt sanatçıları
daha çok madeni objeler ve el yazmalarının kenar süslemelerinde
uzmanlaşmışlardır. Art novueu sanatçıları eserlerinde düz çizgi yerine
sembolik anlamlar içeren karmaşık süsleme formlarını kullanmayı Görsel 3.7: Çiçekler, Manet (Mane),1885, D’orsay
tercih etmişlerdir. Müzesi, Paris

77