Page 80 - GENEL SANAT TARİHİ 10

GENEL SANAT TARİHİ

Art nouveau hareketi sadece Uzakdoğu ve Kelt sanatından etkilenmemiştir. Özellikle Girit Adası'nda
gelişen Minos uygarlığının mimari, fresk, seramik ve fil dişi ürünleri bu hareketin ilham kaynaklarından
biri olmuştur. Bunun yanı sıra Hint, Arap ve Osmanlı sanatları da Art nouveau hareketine ilham
kaynağı olmuştur.

Mimari ve Dekoratif Sanatlarda Art Nouveau

Art nouveau hareketi en büyük anlamını dekoratif sanatlar ve mimaride bulmuştur. Bu harekette
mimari, bir süsleme sanatı olarak görülmüş özellikle iç mimaride kendine alan bulmuş ve etkili
olmuştur. Art nouveau hareketi geleneklerin önüne geçen modern bir hareket olarak XX. yüzyılın öncü
üslubu olmuştur. Bu harekette yumuşak kıvrak çizgiler yoğun olarak kullanılmıştır. Kıvrak çizgilerin
yanı sıra insan ruhunu okşayan ve insanda dinginlik hissi yaratan bitkisel süslemeler önemsenmiştir.
Art nouveaunun ilk olarak mimari ve dekoratif sanatlarla tanınması Belçikalı Mimar Victor Horta’nın
(Victor Hort) (1861-1947) eserlerinden kaynaklanır. Belçikalı sanatçı, art nouveauyu mimariye etkili
şekilde uygulamıştır. Maden-lerden yararlanan sanatçının kullandığı kıvrım, helezonik çizgi ve
disiplinsiz motifler onun mimari üslubunu oluşturmuştur. Horta, simetriye önem vermemeyi ve
dolambaçlı eğrilerden haz almayı Japon sanatından öğrenmiştir. Horta’nın önemli eserlerinden
Belçika’nın Brüksel şehrinde yaptığı dört ev (Major Kenti Evleri) UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde
yer almıştır. Bu çalışmalar ''Hotel Tassel'' ya da ''Tassel Evi'', ''Hotel Solvay'', ''Hotel van Etvelde'', ''Maison''
ve ''Atelier Horta''dır (Görsel 3.8 ve 3.9).
İskoçyalı Mimar Charles Rennie Mackintosh (Çarls Reni Makintoş) (1868-1928) ülkesindeki malikâne
tipi binalardan hareket ederek dış cephesi çok sade, içi pastel ve beyaz renkli binalar yapmıştır. Basit
hacimlerden meydana gelen bu binalar zarif dekorlu ve geniştir. Glasgow Sanat Okulu (1897-1909)
Machintosh’un en önemli ve büyük eseridir.
Bu dönemde demirin yapı malzemesi olarak kullanılması mimari için oldukça önemli bir gelişmedir.
Demir; metro girişlerinde (Görsel 3.10), yapıların değişik bölümlerinde, günlük yaşam araç ve
objelerinde hem fonksiyonel işlevde hem de süs olarak kullanılmıştır. Belçikalı mimar Victor Horta
tarafından tasarlanan Tassel Evi, iç dekorasyonda demirin dekoratif süsleme amacıyla kullanımına
örnek bir çalışmadır. Bu tasarımda rustik (kırsal yaşamı örnek alan) döşeme ve boyalı duvarda
tekrarlayan desenler kullanılmıştır (Görsel 3.11).

Görsel 3.8: Hotel van Eetvelde, Görsel 3.9: Hotel Tassel, Görsel 3.10: Paris Metro İstasyonu, Görsel 3.11: Tassel Evi, Victor Horta, 1892-
Victor Horta, 1895-1898, Brüksel, Victor Horta, 1893, Brüksel, Hector Guimard (Hektor Gima), 1893, Brüksel, Belçika
Belçika Belçika 1900, Paris

78