Page 129 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

3. Ünite

11.3.5. Rölyefte Somut Form Uygulamaları

‘‘ Yüksek uygarlığın merdiveni sanattır.’’
Michalengelo

Rölyefte Obje Etütleri

Sanatçı çevresinde gördüğü birçok objeye, fiziki durumlarını inceleyerek kompozisyon ögelerinin elverdiği
imkânlarla çalışmalarında yer vermektedir.
Çeşitli yöntem ve teknikler kullanarak yeni uygulamalar inşa edebilmek için, plastik sanatların temeli olan desen
çalışmalarının bilgi birikiminden yararlanılır. iki boyutlu eskizler henüz üç boyutlu çalışmalara başlamadan önce
elde edilmek istenen biçimlerin desen alıştırmalarında ortaya çıkar. Daha tasarım aşamasındayken gerçekleştirilen
gözleme dayalı bu çizimlerde farklı bakış açıları yakalanmaya ve form algısı oluşturulmaya odaklanılır.
Üç boyutlu uygulamalar için optik gözlemler; form, biçim, hacim, ışık-gölge, oran-orantı, hareket, denge, ritim
vb. tasarım ilke ve elemanlarının bütünlük içinde desen incelemelerine yansıtılmasını da gerektirir.
Üç boyutlu sanat dalı uygulamalarında; uygulamaya geçmeden önce plastik ve stil arayışı gerçekleştirebilmek
için desen etüdü yapmak, ana malzemeye geçmeden önce uygulamayı somutlaştırmak anlamına gelir. Bu yaklaşım
üç boyutlu uygulama malzemesine biçim vermek için oyma, yontma, kazıma, ekleme ve benzeri çalışmalar
yapılırken hata payını asgari oranda azaltmayı sağlar. Yapılan desen etütlerinden şablon çıkarılarak plaka üzerine
aktarılması da kimi zaman bu işin bir parçası olabilirken kimi zaman da rölyef uygulamasına uygunluk sağlamak
açısından kılavuz görevi görür. Örneğin uygulama esnasında çizilen desendeki ince ayrıntılar silinip bazı detaylar
da olduğundan daha belirgin hâle getirilebilir.
Optik gözleme dayalı somut uygulamalarda planlı ve programlı çalışabilmek için rölyefe başlamadan önce
uygulanmak istenen konu veya kompozisyonun desen etütlerinin yapılması gerekir (Görsel 3.76). Gerçekleştirmek
istenen çalışmada bir obje kullanılacak ise önce o objenin optik gözleme dayalı desen etüdü yapılarak biçim analizi
ve boşlukta oluşturacağı kütle yapısı araştırılır. Bir bakıma tamamlandığında yakalanmak istenen görüntü henüz
uygulamaya başlamadan önce tasvir edilmiş olur.

Görsel 3.76: Obje desen etüdü

126