Page 75 - ÇALGI EĞİTİMİ GİTAR | 11

rarlı bir ifadeyle âdeta askerî bir marş yorumlar gibi seslendirilmelidir. Bu
dönemde kontrpuan yöntemi yoğun olarak kullanıldığından, partiler birbi-
riyle konuşur gibi ifade edilmelidir. Ayrıca uzun cümle bağı kullanılmamalı,
sesler keskin ve kesik olarak seslendirilmelidir.

3. Barok Dönemi’nde nüans basamakları oldukça belirgin seslendirilirdi. Bu
nedenle nüans basamakları arasındaki farklılıkları belirgin bir ifadeyle ses-
lendiriniz. Parça içinde geçen aynı figür, motif ya da cümlelerin tekrarı, bi-
rincisinin içerdiği nüansın karşıt nüans terimiyle seslendirilir. Örneğin ilk
seslendirilişte “forte” olan bir motif ikinci seslendirilişte “piano” olarak ses-
lendirilir. Bu konu öğretmen rehberliğinde belirlenmelidir.

4. Barok Dönemi’nde kreşendo ve dekreşendo dinamikleri az kullanılırdı. Bu
dinamikler genellikle parça içinde geçen dizilerde kullanılır. Parça içinde
geçen dizileri işaretleyiniz ve çıkıcı dizileri kreşendo, inici dizileri dekre-
şendo etkisiyle seslendiriniz. Kreşendo ve dekreşendo dinamiklerini ani
değişen gürlüklerle değil, yavaş değişen gürlüklerle seslendiriniz. Başka
bir deyişle bu dinamikler “gittikçe” anlamına gelen “poco crescendo” ve
“poco decrescendo” ifadeleriyle seslendirilmelidir.

5. Barok Dönemi’nde süslemeler yoğun bir şekilde kullanıldığından süsleme-
lere günlük çalışmalarınızda özel bir zaman ayırınız. Süslemeler keskin ka-
rakterli seslendirilmelidir. Ayrıca birim vuruşa denk gelen süslemeler ma-
tematiksel olarak nota değerine göre bölünerek seslendirilmelidir. Barok
Dönemi yazısında süslemeler genelde açık olarak yazılmazdı. Ancak kabul
gören gitar virtüözleri, döneme uygun anlayışta çarpma ve trill gibi süs-
lemeleri kullanarak bu eserlerin yorumuna büyük katkıda bulunmuşlardır.
Çalıştığınız eserlerin ustalar tarafından seslendirilmiş yorumlarını dinleye-
rek süsleme konusunda fikirler edinmeniz önerilmektedir. Öğretmeniniz
rehberliğinde siz de çalıştığınız parçalara Barok stilinde süslemeler ekle-
yebilirsiniz. Barok Dönemi’nde trillerin tiz notadan başlayarak uygulandığı-
nı unutmayınız.

6. Barok Dönemi tempo anlayışına göre “allegro” hız terimi, yaklaşık olarak
bugün kullanılan =100 BPM metronom değerine denk gelmekteydi. Baş-
ka bir deyişle bugün “moderato” olarak bildiğimiz hız terimi Barok Dö-
nemi’nde “allegro” şeklinde algılanmaktaydı. Bu nedenle Barok Dönemi
parçalarının içerdiği hız terimleri bugün kullandığımız tempo anlayışına
göre yaklaşık olarak 15-20 BPM daha yavaş seslendirilmelidir.

7. Barok Dönemi müzik eserleri ağırlıklı olarak dans kaynaklıdır. Menuet,
bourre, sarabande, gigue ve passacaglia buna örnek verilebilir. Bazı dans-
lar aynı ölçü sayısına sahip olsalar da dans figürlerinden dolayı farklı ak-
sanlara sahiptir. Örneğin sarabande ve passacaglia dansları için bestele-
nen müzik eserleri 3/2’lik ölçülerdedir. Ancak sarabande ağır karakterli bir
dans olduğu için aksanlar ölçü başlarında uygulanmalıdır. Passacaglia for-
mu ise daha hareketli karakterlidir ve yinelenen müzik cümleleri nedeniyle
aksanlar her seslendirilişte farklı dinamiklerle uygulanmalıdır.

Uygulama Gitar edebiyatında önemli bir yer tutan ve çeşitleme formuyla lavta için yazıl-
mış olan Guardema Las Vacas adlı eseri Narciso Yepes, gitara fa majör tona
transpoze ederek aktarmıştır. Eseri belirtilen metronomda sağ-sol el teknikle-
rine ve parmak seçimlerine dikkat ederek seslendiriniz.
Barok Dönem’ine örnek verilen diğer eserleri, düzeyinize uygun olarak ders
öğretmeniniz rehberliğinde seçiniz ve dönem özelliklerine dikkat ederek ses-
lendiriniz.

Klasik Batı Müziğinde Dönemler-II Barok Dönem 74