Page 41 - TÜRK VE BATI MÜZİĞİ TARİHİ 12

3. ÜNİTE

Rönesans’ın sonuçlarından olan
din reformu, “Protestan kilise müzi-
ği” adında yeni bir kilise müziği an-
layışını da beraberinde getirmiştir.
Kilise müziğinin yeniden şekilleniyor
olması, Rönesans Dönemi’nin mü-
zik üzerindeki en önemli etkisidir.
16. yüzyıl başlarında Martin Luther
(Martin Luther) ve arkadaşları Latin-
ce olan dinî müziği kendi dillerine
çevirmiştir. Böylece her ülke kendi
dilinde konuşmaya, kendi dilinde
dua etmeye ve kendi dilinde şarkı
söylemeye başlamıştır. İnsanlar, mü-
ziğin toplum üzerindeki sürükleyici
etkisinin farkına varmıştır. 16. yüz-
yıl sonunda gerçekleşen Gregorian
reformları da dönem müziğinin şe-
killenmesinde rol oynamıştır. Bu re- Görsel 29: “Müzik Toplantısı (A Musical Party)”, 1651, Gerard van Kuijl (Jerar
formlarla birlikte kilisenin Gregorian van Kuyil)
ezgilerinin yerini, koral formu almaya başlamıştır. Koral, temeli tek sesli kilise müziğine dayanan ve zaman içinde
çok sesli forma dönüşen bir biçimdir. Bu biçim, Orta Çağ’ın dinî koro müziğinde düz şarkı olarak ortaya çıkmıştır
ve sonraları çalgı müziği eserlerinde de kullanılmıştır (Görsel 29). Protestan kilise müziğinin temeli ve müzikal
dayanağı olan koral ezgileri, 16. yüzyıldan itibaren yaygınlaşmaya başlamıştır.
Rönesans ile birlikte Avrupa’da milletlere özgü halk şarkısı biçimleri oluşmuş ve “şarkı” yeniden biçimlenmiştir.
Karol, chanson (şanson), frottola (firettola) ve lied (liyt) bu dönemde ortaya çıkan halk şarkısı biçimleridir (Tablo 5).

Tablo 5: Rönesans Dönemi’nde Ortaya Çıkan Şarkı Biçimleri

Danslara eşlik etmek için çalınan ve söylenen üç zamanlı İngiliz halk şar-
Karol
kısı biçimidir. 16. yüzyılda üç sesli şarkı yapısına bürünmüştür.

Chanson Fransızların aşk konulu sanatsal halk şarkısı biçimidir.

Floransa karnaval şarkısı biçimidir. Halk müziği kaynaklı ezgiler ile armo-
Frottola nik yazıya eğilim gösterir ve “çok sesli aşk şarkısı” özelliğindedir. 16. yüzyıl
sonlarına kadar yaygın bir şekilde kullanılmıştır.

Lied Şiir ve ezginin bir arada kullanıldığı Alman halk şarkısı biçimidir.

ARAŞTIRALIM PAYLAŞALIM

• Karol, koral, şanson, frottola ve lied biçimlerinden herhangi birinin icra edildiği bir video bulup izleyi-
niz. İzlediğiniz eserlerden hareketle döneme özgü müzikal özellikleri belirleyiniz.
• Tespitlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

UYARI
Araştırmanızı yaparken Genel Ağ ortamında uyulması gereken yasal ve etik kurallara dikkat ediniz.

40 RÖNESANS VE MÜZİK