Page 56 - TÜRK VE BATI MÜZİĞİ TARİHİ 12

4. ÜNİTE

Barok Dönem’de Kullanılan Klavyeli Çalgılar
Org, Barok Dönem’in en önemli çalgılarından biri olmuştur (Görsel 54). Bu dönemde Arp Schnitger (Arp Şinit-
ger) ve Gottfried Silbermann (Gatfred Silberman) isimli iki Alman çalgı yapımcısı org üzerinde birtakım çalışmalar
yapmıştır. Bu çalgı yapımcıları tarafından geliştirilerek tınısı yumuşatılan org, yeni hâliyle oldukça ilgi görmüştür.
Dönemin hem dinî hem de din dışı eserlerinde yaygın bir kullanım alanı kazanmıştır.

Görsel 54: Barok Dönem orgu
Klavsen, barok müzik üslubunu en iyi sembolize eden çalgıdır ve Rönesans’tan itibaren kullanılan epinetin
İtalyan müzisyenler tarafından geliştirilmesiyle oluşmuştur. 17. yüzyılın sonlarına doğru ise epinetin yerine de
kullanılmaya başlanmıştır. Avrupa ülkelerinde değişik isimler alan çalgı; İtalya’da “cembalo” (çembalo) ve “clavi-
cembalo” (kılaviçembalo), Fransa’da “clavecin” (klavesan), İngiltere’de “harpsichord” (harpsikord) ve “harmonium”
(harmonyum) gibi adlarla anılmıştır.
Klavsen, bir tuşa basıldığında tuşla bağlantılı deri
mızrapların veya küçük tüylerin ilgili teli çekmesi yoluy-
la çalınmaktadır. Çalgının birden fazla klavyesinin olma-
sı, tınıları çeşitlendirmiş ancak tuşlu ve mızraplı yapısı,
ses şiddetinin değişmesiyle oluşan nüanslara olanak
tanımamıştır. Barok Dönem’de farklı ses genişliklerine
ve boyutlara sahip klavsenlere rastlamak mümkündür.
Klavikord, tuşların bitimine dikey bir şekilde yer-
leştirilen bakır çubukların tuşlara basıldığında çalgının
içindeki tellere vurması şeklinde işleyen bir mekaniz-
maya sahiptir (Görsel 55). Bu çalgı sayesinde tuş basılı
tutulduğunda sesin uzaması ve tuşa kuvvetli ya da hafif
basıldığında gürlük değişimleri yapılması sağlanmıştır. Görsel 55: Klavikord
ARAŞTIRALIM PAYLAŞALIM
• Bu etkinliği gerçekleştirmeye başlamadan önce beşer kişilik gruplar oluşturunuz.
• Viol ailesinden “viola da gamba” ve “viola da braccio” çalgılarının kullanıldığı video kayıtları bulup izleyi-
niz. İzlediğiniz videodaki müzisyenlerin icra esnasındaki duruş ve tutuşlarına dikkat ediniz.
• Viol ailesine mensup bu çalgılar ile günümüzdeki keman ailesi çalgılarının benzerlik ve farklılıklarını
belirlemek için bir çalışma yapınız.
• Ortaya çıkan farklı görüşleri listeleyiniz.
• Oluşturduğunuz liste ile dijital ortamda bir sunum hazırlayınız. Sunumunuzu yaparken Türkçeyi doğru
kullanmaya ve topluluk karşısında konuşma kurallarına uymaya dikkat ediniz.

UYARI
Araştırmanızı yaparken Genel Ağ ortamında uyulması gereken yasal ve etik kurallara dikkat ediniz.

BAROK DÖNEM VE MÜZİK 55