Page 38 - TÜRK İSLAM MUSİKİSİ 12
P. 38
Eski Türk ordularında müzik, askerlerin cesaretini ve motivas-
yonunu artırmak için kullanılırdı. Ayrıca saraylarda mızıka takım-
ları bulunur; bu mızıka takımları sabah ve akşam vakitlerinde, bazı
törenlerde müzik eserleri çalardı (Görsel 2.3). Hakan saraylarında,
ozanlara büyük itibar gösterilirdi
ve millî olaylara ait şiir ve des-
tanlar kopuz eşliğinde ozanlar
tarafından söylenirdi. Türk askerî
müziğinin temelini teşkil eden
“nevbet vurma” Selçuklu Devle-
ti’nin kuruluşu ile başlamış daha
sonra Anadolu Selçuklularında ve
Osmanlı Devleti’nde devam ede-
rek gelenekselleşmiştir. Bu müzik
geleneğine göre hükümdarların
ve devlet büyüklerinin huzurunda
her gün belirli zamanlarda nevbet
adı verilen davullar çalınırdı. Sel-
Görsel 2.3 çuklu hükümdarı için sabah, öğle,
Askerî mızıka takımı nevbet ikindi, akşam, yatsı olmak üzere beş vakit nevbet vurulurdu. Bu bir
vurma icrası (Temsilî) bağımsızlık simgesiydi. Bu işleme saygı duyulur ve ayakta dinlenirdi.
2.2. Türk İslam Kültüründe Dinî Musikinin Yeri
Türk İslam kültüründe dinî musikinin yeri oldukça önemlidir.
İslam öncesi dönemde de Türkler, doğa ve tanrıya saygı duyan bir
inanca sahip oldukları için müzik, onların hayatında önemli bir yer
tutmuştur. Ancak İslamiyet'in ya-
yılmasıyla birlikte Türklerin mü-
zik anlayışı, Türk İslam musikisi
formlarını ortaya çıkarmıştır. Türk-
ler, müziği sadece bir eğlence aracı
olarak görmemiş, manevi duy-
guları ifade etmek için de müziği
kullanmışlardır. İslam dininin etki-
siyle Türk İslam musikisi gelişmiş
ve zengin bir kültürel miras hâline
gelmiştir.
Görsel 2.4 Türk İslam musikisi, kendine
Dinî musiki icrası özgü makam ve usulleriyle zengin bir repertuvara sahiptir. İlahi, ka-
side, nefes ve naat gibi çeşitli türlerde icra edilen dinî eserler hem
toplumun manevi ihtiyaçlarını karşılamış hem de dinî öğretileri yay-
mıştır. Dinî musiki kutsal metinlerin içeriğini ve duygusal derinliğini
vurgulayarak insanları Allah'a yaklaştırmayı hedeflemiştir. Musiki
aracılığıyla Allah'a yönelme, içsel bir yolculuk ve ruhsal bir bağlantı
sağlanır (Görsel 2.4).
36
