Page 78 - TÜRK MÜZİĞİ TARİHİ 12

2. ÜNİTE

Batılılaşma hareketlerinin bir sonucu olarak kurulan yeni ordu için yeni bir bandoya ihtiyaç duyulmuştur. Bu
doğrultuda 1826 yılında Batılı anlamda bir müzik kurumu olan “Mızıka-i Hümayun”, maddi imkânları Harbiye Na-
zırlığınca karşılanmak üzere şimdiki İstanbul Teknik Üniversitesinin Taşkışla binasında kurulmuştur (Görsel 2.45).

Görsel 2.45: Mızıka-i Hümayun, Taşkışla
Sultan II. Mahmut, Mızıka-i Hümayunu kurduğunda Fransız asıllı Moniseur Manguel’i (Mönsyur Mongel) şef
olarak görevlendirmiştir. 1828 yılında ise dönemin tanınmış müzikçilerinden Giuseppe Donizetti’yi (Giutzeppe
Donitzetti), “Osmanlı Mızıkaları Umum Mürebbisi” (genel müzik direktörü) olarak görevlendirilmiştir. Mızıka-i Hü-
mayunda yapılan ilk iş, öğrencilere Batı notasını öğretmek olmuştur. Hızla kurumsallaşan Mızıka-i Hümayun, sa-
rayda mehterhane ile karşılanan müzik gereksiniminin yerini almıştır.
Giuseppe Donizetti, Sultan II. Mahmut ve Sultan Abdülmecit’in padişah oldukları dönemlerde Osmanlı’nın Ba-
tılı anlamda ilk marşları olan “Mahmudiye ve Mecidiye” marşlarını bestelemiştir. Mahmudiye Marşı 11 yıl, Mecidiye
Marşı ise 22 yıl Osmanlı İmparatorluğu’nun millî marşı olarak çalınmıştır.
Giuseppe Donizetti Dönemi’nde, Mızıka-i Hümayun içe-
risinde bandoyla çok sesli Batı müziği eserleri seslendiren
“Saray Orkestrası” kurulmuş, kısa süre içinde konserler ver-
meye başlamıştır. Avrupa’dan çok sayıda gelişmiş bando
aleti ve bu aletlerin derslerini vermesi için müzisyenler ge-
tirtilmiştir. Osmanlı’da çalgı yapımının gelişmesiyle birlikte
orkestralarda yerli çalgılara da yer verilmeye başlanmıştır.
Giuseppe Donizetti’den sonra Mızıka-i Hümayunun ko-
mutanlığına getirilen Necip Paşa, haremde II. Mahmut’un
kızı Adile Sultan’ın gözetiminde şefleri de kız olan 80 kişilik
kızlar bandosunu kurmuştur. Necip Paşa, Batı müziği terim-
lerini Türkçeleştirme ve Türkçe yazılışlarının tespitiyle ilgili
çalışmalar yapmıştır. Bugün kullanılan müzik terimlerinin bir
kısmı Necip Paşa’nın çalışmalarının ürünüdür (Görsel 2.46).

Görsel 2.46: Necip Paşa

TÜRK MÜZİĞİNDE DÖNEMLER 77