Page 177 - TİYATRO TARİHİ 9

1875’e gelindiğinde tarihî doğruluk, neredeyse tüm Alman topluluklarınca bir ideal olarak kabul edilmiştir. Yine
de aynı dekorlar, aynı dönemden değişik oyunlarda defalarca kullanılmış ve tutarsızlıklara fazla rastlanmamıştır.

METİN İNCELEME
Georg Büchner’in Woyzek adlı oyun metnini okuyunuz. Aşağıdaki sorular doğrultusunda
metni inceleyiniz.

1. Oyunun konusu nedir?
2. Oyunun dramatik örgüsü nasıldır?
3. Oyunun başkahramanı kimdir?
4. Oyunun başkahramanının oyundaki işlevi nedir?
5. Oyundaki çatışma unsurları nelerdir?
6. Oyundaki kişiler kimlerdir? Kişilerin fiziksel ve psikolojik özellikleri nelerdir?
7. Oyun, gerçekçi ve doğalcı akımın hangi özelliklerini göstermektedir?
8. Oyun, hangi tiyatro akımı özelliklerini yansıtmaktadır?
9. Oyun, yazıldığı ülkenin hangi sosyal ve kültürel ögelerini yansıtmaktadır?

C SIRA SİZDE

Gerhard Hauptman’ın Dokumacılar adlı oyun metnini okuyunuz. Dokumacılar oyununun dramatik örgüsünü,
Georg Büchner’in Woyzek adlı oyununun dramatik örgüsüyle karşılaştırınız.

9.1.3.3. İngiliz, İtalyan ve İspanyol Tiyatrosu

İngiltere
İngiliz tiyatrosunda 1860’lara gelinceye kadar gerçekçi yaklaşımla yazan hiçbir yazar çıkmamıştır. 1850-1900
yılları arasında en sevilen türler; pandomim, burlesk, extravaganza ve müzikallerdir.

Burlesk, parodi ve bazen grotesk abartı içeren mizahi bir tiyatro türüdür. XVII. yüzyılda İtalya ve Fransa’da
edebiyat türü olarak bilinen burlesk, XVIII. yüzyıldan itibaren ciddi ve komik içeriğin bir arada kullanıldığı
müzikal gösteriler için kullanılmıştır.

Extravaganza ise stil ve yapı özgürlüğüne sahip; genellikle burlesk, pandomim, müzik salonu ve parodi
unsurları içeren edebî veya müzikal bir tiyatrodur. Bazen kabare, sirk, revü, vodvil unsurlarına da rastlanır.

= BİLGİ KUTUSU

Vodvilden uyarlanan burlesk, 1910-1930 arasındaki sessiz
sinema döneminde tipik bir sinema filmi tarzı olmuştur.
Şarlo, Harold Lloyd ve Buster Keaton’ın filmleri bunlar
arasında sayılabilir.
İngiltere’de gerçekçi ve doğalcı akım etkisinde eserler
yazan en önemli oyun yazarı George Bernard Shaw [Corc
Bernard Şav(1856-1950)] olmuştur. Kırgınlar Evi, Pygmalion
(Pigmalyon), Candida (Kandida), Üstün İnsan, Sezar ile
Kleopatra (Görsel 9.13), Jan Dark adlı oyunları ile gerçekçi
tiyatro yazarları arasında değerlendirilmiştir.
Shaw, eserlerinde toplum sorunlarına eğilmiş; seyircisini š Görsel 9.13
düşündürmeyi amaçlamıştır. Tiyatronun bilim, din ve Shaw’un Sezar ile Kleopatra oyunundan bir sahne
siyasete karşı duyarsız olmasından yakınmıştır.

175
TİYATRODA GERÇEKÇİLİK VE DOĞALCILIK