Page 37 - TİYATRO TARİHİ 9
P. 37
C SIRA SİZDE
Aiskhylos’un Zincire Vurulmuş Prometheus, Sophokles’in Kral Oidipus, Euripides’in Medea, Aristophanes’in
Lysistrata ve Menandros’un Huysuz Adam adlı oyunlarının metinlerini okuyup özetleyiniz.
Q ARAŞTIRINIZ
Ülkemizde Epidauros Tiyatrosu’nun mimari yapısına benzeyen amfitiyatrolar hangileridir?
2.1.2. Antik Yunan Tiyatrosundaki Metin Türlerinin Özellikleri
Klasik ve Helenistik dönemleri içeren Antik Yunan tiyatrosunda tragedya ve komedya olmak üzere iki ana
dramatik metin türü gelişmiştir. Bu iki ana tür haricinde satir adı verilen, kaba güldürüye dayalı ve daha kısa bir
dramatik metin türü geliştirilmiştir. Bu türler içerisinde en gelişmiş olan tragedyadır.
2.1.2.1. Tragedya
Yunan tragedyaları çoğunlukla mit ya da tarihe dayanan konuları ele almıştır. Antik Yunan halkının gerçeklik
algısına, akıl ve mantık anlayışına ters düşen konulara yer verilmemiştir. Dizelerden oluşan şiirsel oyunlardır.
Antik Yunan tragedyaları biçim bakımından koro şarkısı, prologos, epeisodion (episodyon), exodos (eksodos)
olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır.
Koro Şarkısı: Kendi içinde iki bölümü bulunmaktadır. Bunlar, koronun toplu olarak söylediği ilk şarkı olan
parados ve sahne boşken episodlar arasında söylenen koro şarkıları olan stasimon bölümleridir.
Prologos: Koronun sahneye çıkmadan önce söyleştiği bölümdür.
Epeisodion: Koro şarkıları arasındaki konuşmalı bölümdür.
Exodos: Tragedyanın son bölümüdür, ardından hiçbir koro ezgisi gelmez.
= BİLGİ KUTUSU
Antik Yunan’da yazılan tragedya ve komedyalar konularını Antik Yunan mitlerinden almıştır. Antik Yunan
mitleri, Homeros’un derleyerek yazıya geçirdiği İlyada ve Odysseia adlı destanların yardımıyla günümüze
kadar ulaşmıştır.
Aiskyhlos Tragedyası
Atinalı şair Aiskhylos, yazarlığının yanında düşünür kişiliği de ön plana
çıkmıştır (Görsel 2.15). Dönemin şairleri ile fikir alışverişinde bulunmuştur.
Tragedya yazmaya gençliğinde başlamış ve tragedya yarışmalarında
ödüller kazanmıştır. Ölümünden sonra da oyunlarının oynanması devlet
tarafından desteklenmiştir.
Bilinen en eski Yunan oyunları Aiskhylos’a aittir. Seksene yakın oyunundan
yalnızca yedisi günümüze kadar ulaşmıştır. Bunlar; Persler, Thebai Karşısında
Yediler, Oresteia Üçlemesi (Agamemnon, Adak Sunucular, Eumenidler), Zincire
Vurulmuş Prometheus, Yalvarıcılar adlı oyunlardır.
Görsel 2.15: Aiskyhlos heykeli
35
ANTİK YUNAN TİYATROSU
