Page 40 - TİYATRO TARİHİ 9
P. 40

3.  Komedyanın kökeni Atina komedyasına etkisi kesin olarak belirlenemeyen, MÖ V. yüzyılda yaşayan
              Sicilyalı ozan Epikarmos’tur. Düşünsellik ve gülmeceyle örülmüş oyunlarının nükte açısından yoğun
              olduğu ancak kahkaha attıracak kadar güldürücü olmadığı ileri sürülür.
          4.  Komedya kent dionysialarına kabul edilene kadar yazar Chonides’in (Konides)  Kuşlar, İncir Sinekleri
              ve Kurbağalar adlı oyunları vardır. Bunun yanı sıra Kratinus’un günümüze ulaşmayan yirmi bir oyunu
              bulunduğu ve ilk komedya yazarı olduğu düşünülmektedir.

          Komedya türünün genel ilkeleri şunlardır:

          •   Gülünçlük, aksaklık ve kusurlardan doğmaktadır.
          •   Her kötü olan veya aksaklık gösteren durum taklit edilmez, gülünç durumlara da yer verilir.
          •   Gülünç  unsurların  içinde  acı  yoktur.  Tragedyadaki  acı  ve  üzüntünün  sonrasındaki  katharsis  durumu
             komedyada gülme ögesi ile sağlanır.
          •   Komedyada gerilim yumuşaktır. Seyirci heyecanlandırılmaktan çok meraklandırılır.
          •   Tragedyalarda duygulara, komedyalarda gerçekçiliğe daha çok önem verilir.
          •   Komedyada kişiler genellikle bir aksiyon içerisinde yer alır ve gülünç unsurlarda bu aksiyon ögelerinden
             faydalanılır.
          •   Oyunda kostüm ve maskenin önemli bir yeri vardır. Oyuncular neredeyse bütün oyunlarda maske kullanır.
             Giydikleri kostümler hakkında her ne kadar yeterli bilgi günümüze kadar ulaşmasa da kostümlerin nasıl
             olacağı yönündeki çıkarımlara oyun metinlerinden ulaşılabilmektedir.

          Komedyanın Tarihsel Dönemleri
          Komedya, tarihi açıdan eski, orta (geçiş) ve yeni komedya olmak üzere üç döneme ayrılır. Komedyanın bu
          dönemlere ayrılmasındaki ana etken zaman farkı değil toplumun yaşadığı savaşlar ve yönetim değişiklikleridir.
                                          Komedyanın Tarihi Dönemleri


                                 Eski Komedya    Orta Komedya    Yeni Komedya


          Eski Komedya
          MÖ V. yüzyılda Atina’da gelişim gösteren komedyadır. MÖ V ve IV. yüzyılın ürünüdür. Eski komedyaya dair
          bilgilere Aristophanes’in bugüne kalan on bir  yapıtından ulaşılabilmektedir. Eski komedya yazarları, keskin
          taşlamaları ve töre komedyalarıyla tanınmıştır (Tablo 2.1).


                                                 Tablo 2.1: Eski Komedya
              DÖNEM           ÖNEMLİ OLAYLAR               ÖZELLİKLER           YAZARLAR VE TÜRLER


                              » MÖ V. yüzyılda Perslere     » Oyunlarda toplumu     » Taşlama ustası
                             karşı kazanılan savaştan   güldürme aracılığıyla eğitme,   olan Kratinus ve
                             sonra Peisistratos’un   arındırma ve iyileştirme   Aristophanes
                             (Pesistratos) Atina’da    amacı güdülmüştür.         » Töre komedyasının ilk
          Eski Komedya       büyük bir güç
          (MÖ V ve IV.       kazanması                » Koro, önemli bir işleve   örneklerinin yaratıcısı
          yüzyıl)             » Aristokrasinin yerini   sahiptir. Oyunda ortaya   olan Krates
                                                     atılan tartışmayı alevlendiren
                             demokrasiye bırakması   parabasis bölümünde          » Eski komedya türünün
                                                                                en iyi örneklerini
                              » Atina’nın büyük bir   seyirciye yazar adına     hem Kratinus hem de
                             sanat ve üretim merkezi   seslenen koro, Atinalıların   Krates’ten faydalanarak
                             hâline gelmesi          aklı ve vicdanı gibidir.   yazan Aristophanes








         38
                                                     2. ÜNİTE
   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45