Page 43 - TİYATRO TARİHİ 9
P. 43
Menandros Komedyası
Menandros, yeni komedya döneminin önemli temsilcilerindendir (Görsel
2.20). Yüzden fazla komedya yazmıştır. Sekiz oyunuyla komedyada büyük
ödüller kazanmıştır. Ele aldığı konular, kullandığı öge, karakter ve tiplerle
günümüze kadar ulaşan komedya geleneğinin atası sayılmaktadır.
Menandros, toplumu ve hayatı iyi derecede gözlemleyerek gözlemlerini
eserlerine gerçekçi bir şekilde yansıtmıştır. Oyunlarında Atinalıları yurttaş
olarak değil insan olarak dile getirmiştir. Oyunlarındaki güldürü ögesi
Aristophanes gibi abartılı değil daha sadedir. Komik unsurların içerisinde
trajik unsurları görebilmek mümkündür.
Tema olarak insan ve insan ilişkilerini ön plana çıkarmıştır. Siyasal sorunları
tamamen yok saymış ve aşk temasını işlemiştir. Oyunlarında sık sık
bilinmeyen yüzeysel gerçeklerin son anda öğrenilmesi durumunu
kullanmıştır. Oyunları kahkaha boyutunda olmasa da yüzlerde hafif bir
gülümseme uyandırmıştır. En bilinen oyunlarından olan Huysuz Adam,
1957’de yeniden keşfedilmiştir. Görsel 2.20: Menandros heykeli
Menandros’un oyunlarında eski komedyaya göre biçim bakımından görülen farklılıklar şunlardır:
Eski komedyada görülen parabasis bölümü onun oyunlarında tamamen ortadan kalkmıştır.
Koronun önemi azalmış, kişilerin tartışmaları daha önemli olmuştur.
Konuşma örgüsüne dans ve şarkılar eklemiştir.
Komedyaya prolog bölümü girmiştir.
Menandros, yeni komedya türünün en bilinen yazarı olmakla birlikte ünü sadece Antik Yunan sınırlarında
kalmamış Roma tiyatrosuna da yayılmıştır. Çeşitlilik gösteren karakterleştirmeleri, doğal tarzı, duygu yükle-
yebildiği karakterleriyle ününe ün katmış ve kendinden sonra gelen yazarlara yol göstermiştir. Oyunlarının
sahnelendiği Roma’da, Homeros dışında diğer yazarları geride bırakmıştır.
C SIRA SİZDE
Menandros’un Huysuz Adam adlı oyun metnini okuyunuz. Oyundaki komedya döneminin özelliklerini
belirleyiniz.
Q ARAŞTIRINIZ
Ülkemizde Antik Yunan tragedyaları ile komedyalarını sahneleyen tiyatrolar hangileridir?
2.1.3. Antik Yunan Tiyatrosundan Seçilmiş Metin İncelemeleri
Antik Yunan tiyatrosundaki metin türleri içerik, yapı ve gösterim unsurları göz önünde bulundurularak
analiz edilmektedir. Tragedya analizlerinde Aristotales’in tragedya kavramları, komedyada ise genellikle
Aristophanes’in ilkeleri göz önünde bulundurulmaktadır.
41
ANTİK YUNAN TİYATROSU