Page 38 - TİYATRO TARİHİ 9
P. 38

Aiskhylos trajik koronun karşısına ikinci oyuncuyu getirerek tragedyada en büyük yeniliği yapmıştır. Aiskhylos’un
          tragedyalarında kullandığı içerik ve yapı özellikleri şunlardır:


          •   Oyunlarında tetrologya (dörtleme) denen yapılar görülür.
          •   Tetrologyanın yazımında Aiskhylos’a özgü olan öykü bütünlüğü vardır. İkinci oyun, birinci oyunun devamı
             niteliğindedir.
          •   Eserlerinin konusunu tarihten ve mitolojiden almıştır. Persler dışındaki bütün oyunları tek bir tema veya
             öyküden oluşmuştur. Örneğin Oresteia Üçlemesi’nde adalet temasını işlemiş ve her oyun bir diğerindeki
             temayı tamamlamıştır.
          •   Oyunlarında destansı mitolojik kahramanların verdiği mücadelelerde felsefi sorunlar tartışılmıştır.
          •   Oyun kahramanlarının çizgileri keskin, güçlü ve aksiyona uygun şekilde tasarlanmıştır.
          •   Oyunlarında kin, intikam, gurur gibi duyguları başarıyla yansıtmıştır. Toplumdaki dinî ve ahlaki konuları
             işlemiştir. Oyunları demokrasiyle sıkı sıkıya bağlıdır.
          •   Oyunlarındaki çözümler büyük bir kutuplaşmanın ardından gerçekleşir.
          •   Tragedyalarında maske, elbise, kothurnos (yüksek ayakkabı) gibi yenilikler görülmektedir.
          •   Koroya önem vermiştir. Yalvaran Kızlar oyunu tek bir oyuncu ve elli kişilik korodan oluşmuştur.
          Aiskhylos’un oyunlarının kurgusu; kendisinden sonra tarih sahnesine çıkan Sophokles’in oyunlarının kurgusuna
          nazaran daha gevşek dokulu, olay akışları arasında boşluklar olan, kimi zaman da zorlama denebilecek
          katmanlarla biçimlendirilmiştir. Ancak  Aiskhylos’un tragedya türünün  ritüelistik özüne  en yakın  örnekleri
          verdiği kabul edilir.

          Sophokles Tragedyası
          Sophokles, Atina’nın altın yıllarına ve yıkılma sürecine şahitlik etmiştir.
          Düzenli olarak oyun üretmiş, ortalama iki yılda bir yarışmalara katılmıştır
          (Görsel 2.16). Bu yarışmalarda en çok birincilik elde eden tragedya şairidir.
          Birinci olmadığı zamanlarda ikinci olmuş, hiçbir zaman üçüncü olmamıştır.

          Yüz yirmi civarında oyun yazmış fakat günümüze yedi oyunu  (Aias,
          Antigone, Kral Oidipus, Trakyalı Kadınlar, Elektra, Filoktetes, Oidipus
          Kolonos’ta) ulaşmıştır. Sophokles’in tragedyalarında kullandığı içerik ve
          yapı unsurları şunlardır:

          •   Tragedyaya üçüncü oyuncuyu ekleyerek bir ilke imza atmıştır.   š   Görsel 2.16: Sophokles heykeli
          •   Sahne dekorunda ve oyun müziklerinde de önemli değişiklikler yapmıştır. Boyalı dekor panolarını
             geliştirmiştir.
          •   Yer ve zaman birliğini önemsemiştir.
          •   Koro üyelerinin sayısını on ikiden on beşe çıkarmıştır. Koro üyelerinin sayısını arttırsa da koronun
             oyunlardaki rolünü azaltmış, kişilerin psikolojik durumlarını detaylandırmıştır.
          •   Oyunlarındaki asıl çatışma karakterler arasında gerçekleşmiştir. Bireysel karakterler üzerinde durmuştur.
             İnsan daha merkezdedir. Çatışmayı insan ve toplum kuralları ile ortaya çıkarmıştır.
          •   Toplumu bir arada tutacak değerlerin ne olması gerektiği üzerinde durarak Atina’nın toplumsal yaşantısıyla
             ilişkili oyunlar yazmıştır.
          •   Oyunlarındaki başkahramanlar soylu ve kusurlu kişilerdir. Kişilerin kusurlu olması, onları içinden çıkılmaz
             bir bunalıma sürükler.
          •   Oyunlarındaki etkiyi görsellerle değil dramatik aksiyon ile sağlamıştır.
          •   Gerçeği değil mitolojik hakikati önemsemiştir. Efsaneleri olduğu gibi konu edinmiş, eserlerinde gerçek ve
             hayal ayrımı yapmamıştır.
          •   Tragedyalarında Frigyalıların musikisini kullanmıştır.








         36
                                                     2. ÜNİTE
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43