Page 96 - TİYATRO TARİHİ 9
P. 96
Üç Birlik Kuralı: Oyunlarda eylem birliği, mekân birliği ve zaman birliği sağlanmalıdır.
Rönesans’ta üç birlik kuralını ilk öneren kişi Lodovico Castelvetro’dur (Lodoviko Kastelvetro). Bu dönemde
Aristoteles’in Poetika adlı yapıtı yeniden keşfedilmiş ve Rönesans kuramcıları Castelvetro’nun dile getirdiği
bu kuralın kesin bir ilke olarak uygulanması gerektiğini savunmuşlardır.
Tiyatronun görevi eğiterek yarar sağlamak ve eğlendirmektir.
Tiyatro, bir yandan müzik ve dansla süslenerek seyirciyi eğlendirmeli bir yandan da toplumu ahlak
değerleri konusunda eğitmeli görüşü savunulmuştur. Oyunda bayağılığa ve ahlak dışı davranışlara yer
verilmemesi, tragedyada kanlı sahnelerin göz önünde oynatılmasından kaçınılması, koronun acı çekenden
yana olması ve hakkı, adaleti, barışı savunması, kötüye boyun eğmemesi gibi kurallar tiyatronun eğitici
görevini belirlemiştir.
C SIRA SİZDE
Orta Çağ ve Rönesans Dönemi’nin sanata bakış açısındaki farklılıkları belirleyiniz.
Oyun Yazarlığı
Dinî oyunlar yazma ve sahneleme fikrinden uzaklaşan tiyatro yazarları, Antik Yunan ve Roma oyunları ile tiyatro
pratiklerine ilgiyle eğilmişlerdir. Rönesans’ta konusunu klasik edebiyat, tarih ve efsanelerden alan oyunlar
yazılmış ve sahnelenmiştir. Yaşamlarını oyun oynayarak kazanan profesyonel tiyatro grupları, temel ihtiyaçlarını
karşılayabilmek için seyirci bulma kaygısıyla oyunlar üretmişlerdir. Bunun için her kesimin beğenisine hitap
edebilecek çeşitlilikte repertuvar oluşturma yoluna gidilmiştir.
= BİLGİ KUTUSU
Antik oyun yapısı, klasik ve değişmez bir yapı olarak kendini kabul ettiren bir kalıptır. Bu yapı XVII. yüzyılda
tüm oyun yazarlığına egemen olarak klasik akımın ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Sahne Biçimlemesi
Tiyatro sanatı, profesyonel grupların faaliyetleri ile ilk defa Rönesans’ta kapalı mekâna girmiştir. Böylelikle
Rönesans Dönemi’nde tiyatro, sahne biçimlemesi bakımından Orta Çağ tiyatrosundan ayrılmıştır. Orta Çağ’da
kilise oyunlarındaki yan yana dizilmiş mansiyonlardan oluşan sahnelerin yerini ilginin tek bir alanda toplandığı
bir sahne düzeni almıştır. Sahnenin tavan bölümünde resim sanatının olanaklarından yararlanılarak gerçeklik
duygusu uyandırılmıştır (Görsel 5.3).
Görsel 5.3: Rönesans Dönemi’nden Teatro Olimpico
94
5. ÜNİTE
