Page 188 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

OKSİJENLİ SOLUNUMUN EVRELERİ

• Glikoliz tüm canlılarda ortak olan enzimlerle sitoplazmada gerçekleşir.
• Glikoliz reaksiyonlarının başlayabilmesi için kararlı hâldeki glikoz molekülü, 2 molekül ATP harcanarak kararsız hâle
getirilip aktifleştirilir.
• Daha sonraki aşamalarda ise bir glikoz molekülünün parçalanması sırasında substrat düzeyinde fosforilasyon ile
+
4 ATP sentezi gerçekleşir. Bu sırada NAD (nikotinamid adenin dinukleotit) koenzimi, organik molekülden hidrojen
+
atomlarını alarak (indirgenerek) NADH + H oluşturur. İki molekül 3C’lu piruvat meydana gelir.
+
• Ökaryot hücrelerdeki glikoliz sırasında ara ürünlerden ayrılan hidrojenler, NADH + H formunda mitokondrinin krista-
sındaki ETS’ye aktarılır. Bu hidrojenler, oksidatif fosforilasyonla ATP sentezinde kullanılır.
• Sonuç olarak glikoliz olayında
¡ 1 glikoz molekülünden 2 piruvat,
¡ 4 ATP,
+
¡ 2 NADH + 2H elde edilir.
• Elde edilen 4 ATP’nin başlangıçta aktifleştirme için 2 ATP’si harcandığından substrat düzeyinde fosforilasyonla net
kazanç 2 ATP’dir.
2 NAD + 2 NADH + 2H +

Glikoz + 2 ATP 2 Piruvat + 4 ATP

Pirüvatın Oksidasyonu
+
Ökaryot hücrelerde glikoliz sonucunda oluşan 2 piruvat ve 2 NADH + 2 H ortamda oksijen varsa mitokondrinin matriksine
geçer. Piruvatlar aktif taşıma ile mitokondriye girer. İki piruvattan her biri iki ayrı krebs çemberine girmek üzere enzimler
yardımıyla asetil-CoA (asetil-koenzimA) molekülüne dönüştürülür. Bu aşamalar aşağıda sırasıyla verilmiştir.
1. Piruvatlardan birer molekül CO ayrılır.
2
+
2. Piruvatlardan ayrılan hidrojenlerin elektron ve protonları NAD tarafından tutulur.
3. Son olarak yapıya birer molekül koenzim A katılarak asetil CoA molekülleri oluşur.

Piruvat’ın asetil CoA’ ya dönüşümü
Krebs Döngüsü
• Mitokondrilerin matriksinde gerçekleşir.

• Asetil CoA’dan CoA ayrılır. Krebs döngüsüne asetil girer.
• Krebs döngüsü, 2 karbonlu asetil ile 4 karbonlu oksaloasetik asitin tepkimeye girmesi sonucunda oluşan 6 karbonlu
sitrik asit oluşumu ile başlar. Sitrik asitten 4 karbonlu oksaloasetik asit yeniden sentezlenir ve Krebs döngüsü tamam-
lanmış olur.
• Oksijenli solunumla bir glikoz molekülünün parçalanması sırasında gerçekleşen iki Krebs döngüsü ile substrat düze-
yinde fosforilasyonla 2 ATP sentezlenir. Krebs döngüsünde farklı karbon sayısına sahip moleküllerden ayrılan hid-
+
rojenlerin proton ve elektronları ise 6 NAD ve 2 FAD (Flavin adenin dinukleotid) tarafından tutulur. Bu sırada 4 CO
2
oluşur ve atmosfere verilir.
188 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - AYT