Page 192 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

OKSİJENSİZ SOLUNUM, FOTOSENTEZ VE SOLUNUM İLİŞKİSİ

FOTOSENTEZ VE SOLUNUM İLİŞKİSİ
• Besin zincirinin ilk halkasını oluşturan fotosentetik canlılar,
güneş enerjisini fotosentezle kimyasal enerjiye çevirerek be-
sinlerin yapısında depolar. Heterotrof canlılar ise üreticilerle
veya diğer tüketicilerle beslenerek güneş enerjisinden dolay-
lı olarak yararlanır. Bu yüzden yeryüzünde yaşayan canlılar
için fotosentez oldukça önemlidir.
• Fotosentez ile oluşturulan besinler solunumda kullanıldığın-
dan fotosentez ve solunum tepkimeleri arasında birbirlerini
tamamlayıcı bir ilişki bulunmaktadır. Fotosentez ürünleri ol-
madan solunum, solunum ürünleri olmadan da fotosentez
gerçekleşmez.
• Oksijenli solunumun son ürünleri olan karbondioksit ve su,
fotosentez tepkimelerinde temel maddeleri oluştururken fo-
tosentezin son ürünleri olan besin ve oksijen de oksijenli so-
lunumda tüketilen temel maddeleri oluşturur.
Fotosentez ve solunum ilişkisi

• Bitkiler solunumu gece gündüz, fotosentezi sadece ışık varlığında gerçekleştirir. Gündüzleri bitkilerin fotosentez hızı
solunum hızından fazla olduğu için solunum sonucu ürettikleri karbondioksiti ve suyu atmosfere vermeden fotosentez-
de kullanır. Bunun sonucunda atmosfere karbondioksit salınımı geceye göre gündüz azdır.
• Canlıların hücresel solunumu, orman yangınları, fosil yakıtların kullanımı atmosferde karbondioksit oluşumunu etkileyen
faktörlerdir.
• Atmosferde biriken karbondioksit gazı, üreticiler tarafından tutularak besin sentezinde kullanılır. Bu da doğadaki madde
döngülerinin devamlılığını sağlar.
• Fosil yakıtların aşırı tüketimi, atmosferde CO artışına yol açarak sera etkisi yaratmakta ve küresel sınmaya yol aç-
2
maktadır. Küresel ısınma, iklim ve canlı türleri üzerinde etkili olmaktadır. Bazı türler yok olurken bazıları yok olma
tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır.

• Atmosferdeki CO miktarını dengede tutmak için ormanlar korunmalı ve çoğaltılmalıdır.
2
Fotosentez ile Oksijenli Solunumunun Karşılaştırılması

FOTOSENTEZ OKSİJENLİ SOLUNUM
Ökaryot canlılarda kloroplastta, prokaryot canlılarda Ökaryot canlılarda sitoplazma ve mitokondride, prokaryot
sitoplazmada gerçekleşir. canlılarda sitoplazmada gerçekleşir.

Yeterli ışık enerjisi varlığında gerçekleşir. Oksijen varlığında gerçekleşir.

Reaksiyona giren maddeler, CO ve H O/ H S/ H ’dir. Reaksiyona giren maddeler, organik besinler ve O ’dir.
2 2 2 2 2
Güneş enerjisi, kimyasal bağ enerjisine dönüştürülür. Kimyasal bağ enerjisi, ATP’ye dönüştürülür.

Fotosentez sonunda ağırlık artışı olur. Solunum sonunda ağırlık azalması olur.

Enzimatik tepkimeler gerçekleşir. Enzimatik tepkimeler gerçekleşir.

ETS elemanları görev alır. ETS elemanları görev alır.

İnorganik maddeler kullanılır. Organik maddeler parçalanır.

ATP üretimi ve tüketimi vardır. ATP üretimi ve tüketimi vardır.

Substrat düzeyinde fosforilasyon ve oksidatif fosforilasyon
Fotofosforilasyon görülür.
görülür.
192 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - AYT