Page 189 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

OKSİJENLİ SOLUNUMUN EVRELERİ

2
+
• Krebs döngüsünde üretilen toplam 6 NADH + 6H ve 2 FADH molekülleri ise elektron taşıma sistemine (ETS) aktarılır.

Krebs döngüsü
Elektron Taşıma Sistemi (ETS)

• ETS, elektron taşıyıcı belirli proteinlerden veya moleküllerden oluşmuş bir sistemdir. Bu sistemde elektronlar taşınır-
ken indirgenme ve yükseltgenme reaksiyonları gerçekleşir.
• ETS, oksijenli solunumda en fazla enerji elde edilen aşamadır.

• Elektron taşıma sisteminin elektron taşıyıcı molekülleri ve ATP sentaz enzimi, ökaryot hücrelerde mitokondrinin kris-
tasında; prokaryot hücrelerde ise hücre zarının içe doğru katlanmış kıvrımlı yapılarında bulunur.
+
• ETS molekülleri, oksijenli solunumun önceki evrelerinde oluşan NADH + H ve FADH ile gelen yüksek enerjili elekt-
2
ronları tutar.
• Elektronlar, bir dizi indirgenme ve yükseltgenme tepkimesi ile oksijene kadar sistem boyunca taşınır. Oksijen, enerji
seviyesi düşmüş elektronları ETS’nin son molekülünden alarak elektron akışının ve ATP sentezinin devam etmesine
katkıda bulunur. Elektron kazanmış oksijen, elektron kaybetmiş bir çift proton ile birleşerek suyu oluşturur.
Sonuç olarak oksijenli solunum reaksiyonları sırasında ve sonunda CO ve H O oluşurken metabolik faaliyetler için gerekli
2 2
olan ATP de üretilmiş olur. Oksijenli solunumda tüketilen bir glikoz molekülünden substrat düzeyinde fosforilasyonla 4
+
ATP, oksidatif fosforilasyon ile NAD ve
FAD tarafından taşınan hidrojen elekt-
ronlarının enerjisiyle 26 ya da 28 ATP
sentezlenir. Böylece glikoz başına 30 ya
da 32 ATP üretilir. ATP sayısındaki bu
farklılık, sitoplazmada glikolizle oluşturu-
lan NADH moleküllerinin değişik doku-
larda ETS’ye farklı mekanizmalarla ka-
tılmasından kaynaklanır. Örneğin iskelet
kası ve beyin hücrelerinde 30; karaciğer,
böbrek ve kalp hücrelerinde 32 ATP üre-
tilir. Mitokondride 1 molekül glikozdan
6 molekül CO açığa çıkar. Oluşan 12
2
molekül H O’dan 6 molekülü Krebs dön-
2
güsünde kullanılır, kalan 6 molekül H O
2
ortama verilir.
ETS ile ATP'nin elde edilmesi

BİYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 189