Page 33 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

DUYU RESEPTÖRLERİ, DERİ, BURUN, DİL

Temel Bağ Doku
• Hücreler, dokular ve organlar için destek ve koruma sağlar.
• Bağ doku; hücreler, protein lifleri, proteinler ve ara maddeden oluşur. Protein lifleri ve ara madde hücre dışı mat-
riksi meydana getirir. Bu matriks, hücrelerle kan arasındaki madde alışverişinin sağlandığı ortamdır.
• Bağ dokuda bulunabilen hücre tipleri fibroblastlar, makrofajlar, mast hücreleri, plazma hücreleri, yağ hücreleri ve
lökositlerdir.
• Fibroblastlar onarımda esas işi üstlenir. Yara iyileşmesi sırasında bol miktarda aktin ve miyozin içeren yeni oluşan
fibroblastlar yaranın kapanmasına yardımcı olur.

• Makrofaj hücreleri vücudun savunmasında görev alır.
• Mast hücreleri doku yaralanmasına karşı verilen tepkide görev alır.
• Fibroblastlar bağlanma, esneklik ve dokuya direnç kazandırmada görev alır.
• Herhangi bir yaralanma ya da zedelenme sonucu bağ doku yenilenmeye ve yarayı iyileştirmeye başlar.
• Ameliyat yaralarının iyileşmesi bağ dokunun yenilenme yeteneğine bağlıdır.

• Deri, gevşek bağ doku yapısına sahiptir. Vücudu saran deri onu fiziksel etkilere, kimyasallara ve zararlı ışınlara karşı
korur.
• Vücuda zararlı organizmaların girmesini engeller ve atıkların ter yoluyla dışarı atılmasını sağlar.
• Vücut ısısının sabit tutulmasında etkilidir.

Bağ doku yapısı
Derinin Tabakaları ve Görevleri
Deri temel olarak üst deri ve alt deri olmak üzere iki kısımda incelenir.

Üst Deri (Epidermis)
• Çok katlı epitel dokudan oluşan üst derinin en üst kısmında ölmüş yassı epitel hücrelerinden oluşan bir katman bulu-
nur. Bu katmana korun tabakası adı verilir.

• Korun tabakası derinin geri kalan canlı kısımlarını mikroorganizmalara, kimyasal maddelere, mekanik ve fiziksel etki-
lere karşı koruma altına alır.
• Saç, tırnak gibi yapılar korun tabakasının kalınlaşması ve keratinle birleşmesiyle oluşur.

• Korun tabakasının altında silindirik epitel hücrelerinin arasında melanosit hücreleri bulunur. Melanosit hücreleri deriye
renk veren melanin pigmentini bulundurur.
• Korun tabakasının altındaki bu kısma malpighi tabakası adı verilir.

BİYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 33