Page 76 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

BESİNLERİN SİNDİRİMİ, EMİLİMİ, SİNDİRİM SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI VE SAĞLIKLI YAPISININ KORUNMASI

Hemoroit
• Anüs bölgesindeki toplardamarlara baskı uygulanması sonucu hemoroit (basur) gelişir.
• Dışkılama sırasında ıkınma, kronik ishal ya da kabızlık, aşırı kilo ve obezite, gebelik gibi durumlarda oluşan baskı
sonucu toplardamarlar genişler.
• Baskı devam ederse şişkin damardan kan sızabilir ya da bölgede pıhtı oluşabilir.
• Kanama veya kaşıntı genellikle hemoroitin ilk belirtileridir. Hemoroitten korunmak için yüksek lifli diyetlerle beslenerek
kabızlıktan kaçınmak gerekir.

Hemoroit

Kabızlık
Her insanın kendine özgü bir dışkılama sıklığı vardır. Genellikle bağırsak hareketliliğinin azalmasından kaynaklı dışkılama
sıklığında da azalma durumu görülür. Seyrek veya zor dışkılama kabızlık sorunu olarak ifade edilir.
• Dışkı kolonda uzun süre kaldığı için aşırı su emiliminden dolayı kuru ve sert hâle gelir.
• Dışkılamayı geciktirme alışkanlığı, kolon spazmları, yeterli miktarda su tüketmeme, beslenme alışkanlıklarının ve
diyetin değiştirilmesi, lifli gıdaların yeterli tüketilmemesi kabızlığa neden olabilir.

• Başta meyveler olmak üzere lifli gıdaların tüketilmesi ve günlük ihtiyaç duyulan su miktarının alınması kabızlığı önler.
• Sabahları aç karnına kuru kayısı, incir, kabuklu elma gibi yiyecekler yemek ve bu yiyeceklerden sonra ılık su içmek
bağırsak hareketlerini kolaylaştırır.
İshal
İshal, kabızlığın aksine artan bağırsak hareketliliğinin neden olduğu sulu dışkılamadır.
• Bağırsak hareketliliğinin artmasına bağlı olarak bağırsaklarda emilim azalır, dışkının hacmi ve sıvı içeriği artar.

• İshal su kaybının yanında elektrolit dengesizliğine de yol açar.
• Stres, laktoz intoleransı, çeşitli mikroorganizmalar ve virüsler ishale yol açabilir.
• Kaybedilen sıvı miktarı ve elektrolitler tamamlanmalı, lifli diyet uygulanmalı ve doktorun önerileri doğrultusunda tedavi
edilmelidir.

Sindirim Sisteminin Sağlıklı Yapısının Korunması
• Lifli besinlerin tüketimi artırılarak düzenli ve dengeli beslenilmelidir.
• Aşırı yağlı yemeklerden, kafeinli ve asitli içeceklerden uzak durulmalıdır.
• Et ve süt ürünleri çiğ olarak tüketilmemelidir.
• Yenilen besinlerin çok sıcak veya soğuk olmamasına dikkat edilmelidir.

• Stresten uzaklaştıracak hobiler edinilmelidir.
• Yiyecekler, yavaş ve uzun süre çiğnenmelidir.
• Sindirim sisteminin düzenli çalışmasının devamını sağlamak için düzenli egzersiz yapılmalı ve bol su içilmelidir.

76 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - AYT