Page 93 - Konu Özetleri AYT Biyoloji
P. 93
LENF DOLAŞIMI, DOLAŞIM SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI VE SAĞLIKLI YAPISININ KORUNMASI
Varisin Nedenleri;
• egzersiz eksikliği,
• yanlış beslenme,
• genetik yatkınlık
• genellikle uzun süre ayakta durmak olabilir.
• Varisten korunmak için düzenli egzersiz ve yürüyüş yapma, bisiklet sürme, yüzme gibi aktiviteler yapılmalıdır.
Kangren
• Vücudun herhangi bir bölgesini besleyen atardamarın, o bölgeye kan getirememesi sonucu besin ve oksijensiz kalan
bölgenin fonksiyonlarını yitirmesidir.
• Kangren meydana gelen dokuda çürüme ve renk değişimleri görülür.
• Kangren kollar, bacaklar, apandis, ince bağırsak gibi birçok organ ve dokuda görülebilir.
Kangrenin Nedenleri;
• diyabet,
• ağır darbe ve kırıklar,
• uzuv veya dokuların donması olabilir.
Anemi
• Kandaki alyuvar sayısının ya da hemoglobinin olması gereken miktardan daha az olmasına denir.
Aneminin Nedenleri;
• alyuvar yapımının azalması veya alyuvarların yıkımının ve kaybının artması
• B vitamini, demir ve folik asit eksikliği
12
• kemik iliğinin kan üretimindeki fonksiyonunun bozulmasıdır.
DİKKAT
Akdeniz anemisi ya da talasemi olarak bilinen anemi ise kalıtsaldır. Talasemi hastalarında hemoglobin yapımında
yetersizlik ya da bozukluk söz konusudur.
Lösemi
• Kandaki akyuvar sayısının zarar verici şekilde normalin üstünde artmasına lösemi ya da kan kanseri denir.
• Lösemi lenf sistemi ve kemik iliğini etkiler. Akut ya da kronik olarak gruplara ayrılır. Akut genelde çocuklarda, kronik
lösemi ise daha çok yetişkinlerde görülür.
• Radyoterapi, kemoterapi, immunoterapi ve kemik iliği nakli başlıca tedavi şekilleridir.
Löseminin Nedenleri;
• zararlı sanayi kimyasallarına,
• tarım ilaçlarına
• yüksek düzeyde radyasyona maruz kalma,
• tütün ve tütün mamulleri kullanma lösemi riskini artırır.
Dolaşım Sisteminin Sağlıklı Yapısının Korunması
• Dolaşım sistemi diğer doku ve organların ihtiyacı olan maddeleri taşır, hücrelerde oluşan metabolik atıkları uzaklaştı-
rır. Bu nedenle dolaşım sisteminin sağlıklı yapısının korunması önemlidir.
• Tütün mamülleri kullanma, alkol tüketimi, yetersiz fiziksel aktivite ve sağlıksız beslenme koroner kalp hastalıklarının
ortaya çıkmasının nedenleri arasındadır. Kan yoluyla bulaşan hastalıklar dolaşım sistemi rahatsızlıklarının bir diğer
nedenlerindendir. Enfeksiyon riskini ortadan kaldırmada her birey için tek kullanımlık ürünler kullanılması gerekir.
BİYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 93