Page 140 - Konu Özetleri AYT Fizik

DÜZGÜN ÇEMBERSEL HAREKET KAVRAMLARI

KRITIK BILGI

Çembersel harekette, cisim daima merkez etrafında aynı
uzaklıkta döner; bu uzaklığa yarıçap denir ve yarıçap
uzunluğu sabittir. Ancak cismin yönü sürekli değişir. Yani,
yarıçap vektörünün uzunluğu aynı kalır, ancak yönü sürek-
li değiştiği için yarıçap vektörü sürekli değişir.
r ¶ ≠ r ¶ r = r
1 2 1 2

AÇISAL HIZ VE AÇISAL SÜRAT
A
B 1 1
O

B A

Açısal hız, birim zamanda döndürülen açı olarak ifade edilir. Diskin O merkezi etrafında saat yönünde t sürede θ açısı
kadar döndürüldüğünde, disk üzerindeki tüm noktalar θ açısı kadar dönerler. Bu durumda, diskteki herhangi bir noktanın
açısal hızı sabittir. Açısal hız ω sembolü ile gösterilir. Birimi (radyan/saniye)'dir. Açısal hız vektörel bir büyüklüktür. Açısal
hızın büyüklüğü yani açısal sürat aşağıdaki formül ile bulunur.

Burada;
∆θ ω, açısal hızdır (radyan/saniye).
ω=
t ∆ ¢θ, belirli bir zaman aralığında döndürülen açısal mesafedir (radyan).
¢t, geçen süredir (saniye).

Bu formül, diskteki herhangi bir noktanın birim zamandaki dönme açısını hesaplamak için kullanılır. Diskteki herhangi bir
noktanın açısal hızının sabit olduğu durumlar için geçerlidir.

AÇISAL HIZIN YÖNÜNÜN BULUNMASI

Açısal hız vektörel bir büyüklüktür. Açısal hız vektörünün yönü, sağ
el kuralı ile bulunur.
Bu kuralı kullanmak için,
1. Sağ elinizi açın.
2. Dört parmağınızı cismin dönüş yönüne kıvırın.
3. Baş parmağın yönü açısal hızın yönünü verecektir.
Bu durumda, açısal hız vektörü, yarıçap vektörüne diktir.

DIKKAT
B

AB yayının uzunluğu = r • θ
r A
(Açı radyan cinsindendir.)

140 MEBİ KONU ÖZETLERİ FIZIK - AYT