Page 142 - Konu Özetleri AYT Fizik

DÜZGÜN ÇEMBERSEL HAREKET KAVRAMLARI

+ y

Şekildeki silindir düşey eksen etrafında saat yönünün tersine ω açısal sürati
ile döndürülürse, açısal hızın yönü +y ekseni yönünde olur.

Şekildeki silindir yatay eksen etrafında şekildeki gibi ω açısal sürati ile döndü-
+x rülürse, açısal hızın yönü –x ekseni yönünde olur.

MERKEZCIL IVME (a¶)

B B
A
A B
Çembersel yörüngede hareket eden cismin hız büyüklüğü değişmez ancak
A çizgisel hız vektörü sürekli yön değiştirdiği için, hızı değişir. Bu değişim, cisim
O
üzerinde ivme oluşturur. Oluşan bu ivmeye merkezcil ivme denir. Merkezcil
ivmenin yönü sürekli çemberin merkezine doğrudur.
Düzgün çembersel hareket
yaparak A noktasından B
noktasına gelen cismin yarıçap
ve hız vektörleri

 ∆ϑ
a = ifadesinden anlaşılacağı üzere t sürede hız değişimi varsa cismin üzerinde ivme vardır.
t ∆

A
B B

- A

A A

Şekil I Şekil II
Şekil I ve Şekil II’deki ikizkenar üçgenler benzerdir.

∆θ = ϑ ∆ϑ = ϑ⋅ r ∆
⇒
t ∆ r r olarak bulunur.
∆ϑ
a = bağıntısında bulunan değeri yazılırsa
∆ϑ
t ∆
ϑ⋅ r ∆
a = denklemi elde edilir.
r t ⋅∆
r ∆ ϑ⋅ r ∆ ϑ⋅ϑ ϑ 2
⇒ = ϑ ve a = olduğundan a = = = ω⋅ r olur.
2
t ∆ r t ⋅∆ r r

142 MEBİ KONU ÖZETLERİ FIZIK - AYT