Page 146 - Konu Özetleri AYT Fizik

MERKEZCİL KUVVET

DÜZGÜN ÇEMBERSEL HAREKET YAPAN CİSİMLERİN HAREKET ANALİZİ

Yatay Düzlemde Düzgün Çembersel Hareket

Sabit açısal hızla dönen bir atlı karınca yatay düzlemde düzgün çembersel hareket yapar.

Sabit açısal hızla dönen bir plak yatay düzlemde düzgün çembersel hareket yapar.

Lunaparktaki zincirli salıncağa binen bir kişi, sabit açısal hızla döndüğünde yatay düzlem-
de düzgün çembersel hareket yapar.

Serbest cisim diyagramları (SCD), fizikte yatay ve düşey düzlemlerde düzgün çembersel hareket yapan cisimlerin hareke-
tini analiz etmek için sıklıkla kullanılır. Bu diyagramlar, bir cismin üzerine etki eden tüm kuvvetleri gösteren basitleştirilmiş
çizimlerdir ve cismin hareket durumunu anlamak ve gerekli hesaplamaları yapmak için temel bir araç olarak işlev görür.
Bu diyagramda, 'm' kütleli bir cisim sürtünmenin önemsenmediği yatay bir düzlem-
de, 'r' uzunluğundaki bir ipin ucuna bağlı olarak düzgün çembersel hareket yap-
maktadır. Cismin ağırlık kuvveti ile zeminin cisme uyguladığı N¶ normal kuvvetinin
büyüklükleri eşittir. Merkezcil kuvvet, ip boyunca çemberin merkezine doğru etki
eden gerilim kuvveti (T)’dir. Merkezcil kuvvet ifadesi ipteki gerilme kuvveti olarak
O
yazılırsa;
Yatay düzlem
T = F
m
T = ma ⋅
N = m.g ϑ 2
m. T = m⋅
r
T = m⋅ω ⋅ r olarak bulunur .
2
Sürtünmesiz yatay düzlemde
çembersel hareket yapan cisim
için serbest cisim diyagramı

146 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - AYT