Page 144 - Konu Özetleri AYT Fizik

FİZİK

KONU ÇEMBERSEL HAREKET
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

MERKEZCİL KUVVET
MERKEZCİL KUVVET VE BAĞLI OLDUĞU DEĞİŞKENLER

m kütleli, ϑ¶ çizgisel hıza sahip bir cisim eylemsizliğinden dolayı doğ-
m m
rultusunu ve yönünü değiştirmeden ilerler.

m m
m kütleli, ϑ¶ çizgisel hıza sahip cisme, hızına sürekli dik bir sabit kuv-
vet uygulandığında yönünü ve doğrultusunu değiştirir.

m

m kütleli, ϑ¶ çizgisel hıza sahip cisme, hızına sürekli dik bir sabit kuvvet uygulan-
maya devam ederse, cisim düzgün çembersel hareket yapar. Cisme uygulanan
bu kuvvet sayesinde cisim çembersel yörüngede dolanır. Yönü merkeze doğru ve
m çizgisel hız vektörüne daima dik bu kuvvete merkezcil kuvvet denir.

m

Merkezcil kuvvet cismin üzerindeki net kuvvettir, ip yardımı ile dönen cismin üze-
rindeki net kuvveti, ipteki gerilme kuvveti oluşturur. Net kuvvetin büyüklüğü yö-
rünge üzerinde her noktada aynıdır, ancak her noktada net kuvvetler eşit değildir.
Bunun sebebi net kuvvet vektörel bir büyüklük olup sürekli yön değiştirir.
net
m
F = T = F
merkezcil ip net

Düzgün çembersel hareket yapan bir cisim ivmeli hareket yapar, ivme vektörü
merkezcil kuvvetle aynı yöndedir. Bu ivme cisme uygulanan F kuvveti sayesinde
net
oluşur. Newton’ın (Nivtın) İkinci Hareket Kanunu uygulanarak net kuvvetin değeri
hesaplanır.
F¶ = m. a¶ bağıntısını kullanarak merkezcil kuvvetin büyüklüğünü veren bağıntı
net
elde edilir. ϑ 2
2
F = m⋅ = m⋅ω ⋅ r
merkezcil r

144 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - AYT