Page 147 - Konu Özetleri AYT Fizik

MERKEZCİL KUVVET

Sabit bir eksen etrafında, sabit açısal ω¶ hızla ve yatay sürtünmeli bir düzlem
üzerinde düzgün çembersel hareket yapan bir cisim için, merkezcil kuvvet ola-
S rak sürtünme kuvveti görev yapar. Merkezcil kuvvet ifadesi sürtünme kuvveti
olarak yazılırsa;
F = F
S m
ϑ 2
m. F = m⋅ r
S
F = m⋅ω ⋅ r bağıntıları elde edilir.
2
S
Sürtünmeli yatay düzlemde kayma-
dan dönen cisim için serbest cisim
diyagramı

Sabit bir açısal hızla düşey eksen etrafında dönmekte olan
cisimde yatay düzlemde düzgün çembersel hareket yapar.
Cisme ait kuvvet diyagramı şekildeki gibidir. T ipteki gerilme
kuvvetini, m • g ise cismin ağırlığını ifade eder. İpteki geril-
menin düşey bileşeni (T ), toplam ağırlığı (m • g) dengeler-
Y
L ken zincirdeki gerilmenin yatay bileşeni (T ) merkezcil kuvveti
X
oluşturur.
Y
⋅
r T = T cosα= m g ⋅
Y
O T = T sinα= F
⋅
X X m
sinα= r
L
m.

Yatay düzlemde çembersel hareket yapan cisim için
serbest cisim diyagramı

1 2
r 2
O m 1 T m 2
r 1 T 1 T 2 2

m .
2
m .
1
Yatay düzlemde aynı ipe bağlı, farklı kütleli cisimlerin düzgün çembersel hareketi ve cisimlerin kuvvet diyagramları
Sürtünmesiz yatay düzlemde aynı ip üzerindeki m ve m kütleli K ve L cisimleri sabit ω¶ açısal hızıyla dönerek düzgün
1 2
çembersel hareket yapmaktadır. Cisimlere ait kuvvet diyagramları şekildeki gibidir.
M cismi için merkezcil kuvvet F M cismi için merkezcil kuvvet F
2 2 1 1
M cismin üzerindeki dönme merkezine dik net kuvvet mer- M cismin üzerindeki dönme merkezine dik net kuvvet,
2 1
kezcil kuvvettir. merkezci kuvvettir.
2
F = T F = T – T = m • ω • r
2 2 1 1 2 1 1
2
2
2
F = T = m • ω • r T – m • ω • r = m • ω • r
2 2 2 2 1 2 2 1 1
2
2
T = m • ω • r T = ω • (m • r + m • r )
2 2 2 1 1 1 2 2
FİZİK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 147