Page 149 - Konu Özetleri AYT Fizik

MERKEZCİL KUVVET

Düşey Düzlemde Çembersel Hareket

Cisim K noktasındayken

Cisim üzerindeki kuvvetler; aşağı yönlü cismin ağırlığı ve cisme ipin uyguladığı yö-
rüngenin merkezine doğru cismi çeken T¶ gerilme kuvveti vardır. Cisim, K noktasın-
K
dan geçerken cismi hareketin merkezine doğru çeken net kuvvetin büyüklüğü
F = T
m K m K
ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğüne eşittir.

m.

Cisim L noktasındayken
L
m
Cisim üzerindeki kuvvetler; aşağı yönlü cismin ağırlığı ve cisme ipin uyguladığı T¶
L
m. gerilme kuvvetidir. Cisim, çembersel yörüngenin en üst noktasından geçerken cis-
me etki eden merkezcil kuvvetin büyüklüğü
F = T + m . g
m L
olur. Cisim, bu noktadan geçerken ipte oluşan gerilme kuvveti en küçük değerini
alır.

Cisim M noktasındayken

Cisim üzerindeki kuvvetler; aşağı yönlü cismin ağırlığı buna dik cisme ipin uyguladı-
ğı T¶ gerilme kuvvetidir. Cisim, M noktasından geçerken cismi hareketin merkezine
M
M m doğru çeken net kuvvetin büyüklüğü
F = T
M
m
m.
ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğüne eşittir.

Cisim N noktasındayken

Cisim üzerindeki kuvvetler; aşağı yönlü cismin ağırlığı buna zıt yönde cisme ipin
uyguladığı T¶ gerilme kuvvetidir. Merkezcil kuvvet merkeze doğru kuvvetlerin bileş-
N
kesidir. Cismin düzgün çembersel hareket yapabilmesi için merkeze doğru bir mer-
kezcil kuvvet olmalıdır. Bu durumda merkez doğrultusunda olan ip gerilme kuvveti
cismin ağılığından büyük olmalıdır. Bu durumda;
F = T - m • g T = F + m • g
m N N m
m N noktasında ip gerilmesi en büyük değerini alır.
N

m.

FİZİK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 149