Page 28 - Konu Özetleri AYT Psikoloji

PSİKOLOJİ

KONU YAŞAM BOYU GELİŞİM - GELİŞİM DÖNEMLERİ VE GELİŞİM
ÖZETİ DÖNEMLERİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ

Yaşam Boyu Gelişim
Gelişim yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Kalıtsal ve çevresel faktörlere bağlı olan gelişim sürecinin temel kavramları;
büyüme, olgunlaşma ve öğrenmedir.
Büyüme: Nicelik artışını ifade eden bir kavramdır. Boy, kilo ve iç organların yapısında ve büyüklüğünde meydana gelen
değişmelerdir. Büyüme her yaşta, aynı hızda devam etmez. Büyümenin en hızlı olduğu dönem doğum öncesidir, daha
sonra bebeklik dönemi ve ergenlik dönemidir.
Olgunlaşma: Kalıtıma bağlı olarak zamanla kendiliğinden gerçekleşen olgunlaşma, bireyin fiziksel ve zihinsel olarak ken-
disinden beklenen davranışı gerçekleştirecek düzeye ulaşmasıdır. Kişi gerekli olgunluğa erişmeden içinde bulunduğu
döneme uygun özellikleri kazanamaz.
Öğrenme: Tekrar ve yaşantılar sonucunda davranışlarda meydana gelen kalıcı değişikliklerdir.
Örneğin el parmaklarının uzaması büyümedir. Parmak kaslarının kalemi düzgün bir şekilde tutabilecek düzeye ulaşması
olgunlaşmadır. Tekrar ve yaşantılar sonucunda bireyin yazı yazmaya başlaması ise öğrenmedir.
Gelişim: Büyüme, olgunlaşma gibi biyolojik faktörleri ve öğrenme gibi çevresel faktörleri içine alan, doğum öncesi dö-
nemden ölüme kadar devam eden bir süreçtir. Sadece beden yapısındaki değişiklikleri değil sosyal, duygusal, zihinsel
alanlardaki değişiklikleri ve yaşa uygun görevleri yapabilmeyi de kapsar.
Gelişim alanları temelde fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal olmak üzere dörde ayrılır:
1. Fiziksel Gelişim: Döllenmeden başlayarak beyinde, bedenin bölümlerinde ve duyu organlarında meydana gelen
yapısal değişikliklerdir.

2. Bilişsel Gelişim: Algılama, düşünme, bellek, problem çözme, dikkat gibi zihinsel süreçleri içeren gelişimdir.
3. Duygusal Gelişim: Bireyin kendi duygularının farkında olması, duygularını uygun jest ve mimiklerle ifade edebil-
mesi ve başkalarının duygularını analiz edebilmesine yönelik gelişimdir.
4. Sosyal Gelişim: Bireyin öncelikle ailesinde başlayan daha sonra yakın çevresiyle ve sosyal gruplara dâhil olma-
sıyla devam eden ilişkilerinin gelişimsel özelliklerini içermektedir.

DİKKAT

Tüm gelişim alanları birbiriyle etkileşim hâlindedir.

Bu gelişim alanları bir bütünlük içerir. Bir gelişim alanında meydana gelen olumlu ya da olumsuz değişme diğer gelişim
alanlarını da aynı yönde etkiler.
Gelişim görevi, belli bir dönem için beklenen beceri ve davranışlardır. İçinde bulunduğu gelişim dönemine uygun davra-
nışları kazanan birey başarılıdır, mutlu ve çevreye uyumludur.

28 MEBİ KONU ÖZETLERİ PSİKOLOJİ - AYT