Page 30 - Konu Özetleri AYT Psikoloji
P. 30
YAŞAM BOYU GELİŞİM - GELİŞİM DÖNEMLERİ VE GELİŞİM DÖNEMLERİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
Ergenlik Dönemi (12-18 yaş): Bu dönemde hipofiz bezinin büyüme hormonu
salgılamasıyla biyolojik yapıda önemli değişmeler olur. Cinsiyet hormonlarının
salgılanmasıyla birlikte cinsiyet özellikleri gelişmeye başlar. Kızlar genellikle
erkeklerden daha önce ergenliğe girer. Bu dönemde kollar, bacaklar, eller ve
ayaklar vücudun geri kalan bölümlerinden daha hızlı büyür ve ses değişir. Zi-
hinsel alanda geçirdiği değişim sonucunda soyut kavramları daha iyi anlayan
ve kullanan gencin toplumsal olaylara, değerlere ve politikaya olan ilgisi artar.
Ergenlik döneminin başlıca gelişim görevleri:
• Hızla gelişen bedene uyum sağlama
• Meslek seçme
• Aileden bağımsızlık kazanma
• Uygun bir ideoloji ve değer duygusu yaratma
• Kimlik kazanımı ve gelişimi
Yetişkinlik Dönemi (18-65 yaş): Yetişkin sayılabilmenin en önemli ölçütü bağımsız
olarak yaşamını yönetme sorumluluğunu alabilmektir. Yetişkinliğe geçiş aynı za-
manda aileden ayrılma dönemidir. Üniversiteye, askere, iş için başka bir yere gitme,
evlenme zamanıdır. Yetişkinlik kişinin fiziksel, bilişsel ve ahlaki gelişimini büyük öl-
çüde tamamladığı, her açıdan olgunlaştığı bir dönemdir. Bu dönemde zekâ en üst
seviyededir. Soyut düşünme ve mantıksal işlemler ön plandadır. Topluma en üst
seviyede katkıda bulunulan dönem yetişkinlik dönemidir. Bu dönem erken ve geç
yetişkinlik olarak ikiye ayrılır.
Erken yetişkinlik döneminin başlıca gelişim görevleri: Geç yetişkinlik döneminin başlıca gelişim görevleri:
• Eş seçme • Sosyal ve ulusal sorumluluklar üstlenme
• Ebeveyn olma • Ergenlik çağındaki gençlere rehberlik etme
• Çocuk yetiştirme • Fizyolojik değişimlere ayak uydurma
• İş sahibi olma • Emeklilikte oluşan ekonomik koşullara uyum sağlama
• Durumuna uygun sosyal çevre oluşturma
Yaşlılık Dönemi (65 yaş ve üstü): Yaşlanma yalnızca biyolojik olgunlukla ilgili bir şey değil psikolojik, sosyal ve kişi-
sel yönden değişmeleri de içine alan bir süreçtir. Yaşlılıkta ortaya çıkan sağlık sorunları, görme işitme kayıpları, fiziksel
güçsüzlük, geleceğe yönelik beklentilerin azalması, yalnızlık duygusu yaşamı olumsuz etkiler. Yaşlı insanların en önemli
beklentileri kimseye muhtaç olmamaktır ve fiziksel, sosyal, bilişsel açıdan işlevlerini kaybetmeden yaşamlarını sürdürebil-
mektir.
Yaşlılık döneminin başlıca gelişim görevleri:
• Kendi yaşıtlarına ve çevresine uyum sağlama
• Fiziksel ve biyolojik yetersizliklere uyum sağlama
• Yakın çevrede yaşanan kayıpları sakin karşılama ve yeni duruma alışma
30 MEBİ KONU ÖZETLERİ PSİKOLOJİ - AYT