Page 19 - Konu Özetleri AYT Sosyoloji

SOSYOLOJİ

KONU
ÖZETİ SOSYOLOJİDE KULLANILAN BAŞLICA YÖNTEMLER
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

Bilim, ilgilendiği konular üzerinde açıklamalar yapmayı, tahminler geliştirmeyi ve ilişkiler kurmayı amaçlayan sistematik bir
bilgi bütünüdür. Bir sosyal bilim dalı olan sosyoloji toplumsal gerçekliğin çeşitli yönlerini açıklamak için geliştirilen çeşitli
kuramlar kullanır. Bu kuramlar bilimsel yöntemlerle geliştirilebilir. Bilimsel yöntemler bir yandan kuramların geliştirilmesi
için gereken verilerin toplanmasını ve işlenmesini, diğer yandan da geliştirilen kuramların araştırmalarla sınanması ve
kontrol edilmesi sürecini kapsar.
Sosyologlar toplumda bir sorun ya da ilginç bir olay gördüklerinde onu tümevarım, tümdengelim, analoji gibi temel bilimsel
yöntemlerle incelemeye koyulurlar. Sosyologlar, bu temel yöntemlerin yanı sıra farklı yöntemleri de kullanabilirler.
Sosyolojide kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:
Tümevarım: Tikelden tümele, özelden genele, tek tek olaylardan yasalara geçiş biçiminde yapılan akıl yürütmeye tüme-
varım denir. Bu yöntemde aynı türden olgu, olay, durum için birden fazla gözlem yapılır. Örneğin, pek çok ülkedeki işsizlik
sorunu incelenip aralarındaki benzerlikten yola çıkarak “Dünyadaki işsizliğin genel sebebi şudur.” genellemesine ulaşmak
tümevarım yönteminin sosyolojide kullanılmasına örnek verilebilir.

Tümdengelim: Tümelden tikele ya da yasalardan olgulara inme biçimindeki akıl yürütmeye tümdengelim denir. Bu yön-
temde araştırmaya mevcut bir kuram ile başlanır. Mevcut kurama dayalı olarak geliştirilen hipotez baştaki hipotezi doğrulu-
yorsa sonuç doğru kabul edilir. Örneğin, eğitim düzeyinin artmasıyla çocuk sahibi olma eğiliminin azaldığına dair bir kuram
varsa bu kuramdan yola çıkılarak ailelerin eğitim düzeyine göre çocuk sahibi olma eğilimlerinin belirleneceği bu yöntemle
söylenebilir.

SOSYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 19