Page 112 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DILI VE EDEBIYATIILI VE EDEBIYATI
TÜRK D

KONU CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK HİKÂYESİ 1
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT
1923-1940 CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK HİKÂYESİ

CUMHURİYET’İN İLK HİKÂYECİLERİ
• Cumhuriyet Dönemi’nin ilk hikâyecilerinin çoğu, sanat hayatlarına Cumhuriyet’ten önce başlamıştır.
• Millî Edebiyat sanatçılarından Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri Güntekin, Refik Halit
Karay, Aka Gündüz; Cumhuriyet’in ilk yıllarında hikâye türünde eser vermeye devam etmiştir. Servetifünun Döne-
mi’nde bağımsız bir isim olarak öne çıkan Hüseyin Rahmi Gürpınar, II. Meşrutiyet yıllarında hikâye yazmaya baş-
layan Memduh Şevket Esendal ve 1920’den önce hikâyeler kaleme almaya başlayan Sadri Ertem de bu dönemde
hikâye türünde eser veren sanatçılardandır.
• Bu dönemde hikâye türünde eser veren Sait Faik Abasıyanık, Kenan Hulusi Koray, Sabahattin Ali ve Nahit Sırrı
Örik ise sanat hayatlarına Cumhuriyet’ten sonra başlamıştır.
• Cumhuriyet’in ilk yıllarında Anadolu, Anadolu insanının yaşantısı, Millî Mücadele, Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte ger-
çekleştirilen yenilikler hikâyelerde işlenen başlıca konulardır. Bu konulara ilerleyen yıllarda günlük hayat, işçi-işveren
ilişkileri, kasaba ve köy sorunları da eklenir.
• Bir yandan olay hikâyesi yöntemi daha da gelişirken diğer yandan Memduh Şevket Esendal ve Sait Faik Abasıyanık
ile durum hikâyelerinin yaygınlaşmaya başlaması hikâye yazma yönteminde yapılan değişiklikte ilk adımlar olarak
önem taşır.
• Tarık Buğra hikâyelerinde bireyin iç dünyasını öne çıkaran yazarlardan biridir. Edebiyata hikâye ile başlayan sanatçı,
Oğlumuz isimli hikâyesi ile Cumhuriyet gazetesinin açtığı yarışmada ikinci olarak çıkışını gerçekleştirir. Sanatçı için
hayat ve insanın anlamı dışta değil içtedir. Dolayısıyla onun hikâyelerinde asıl olan, insanın iç dünyasıdır. Oğlumuz,
Yarın Diye Bir Şey Yoktur, İki Uyku Arasında sanatçıya ait hikâye kitaplarıdır.
• Farklı türlerde eser vermiş olan Ahmet Hamdi Tanpınar da bireyin iç dünyasını öne çıkaran hikâyeler yazmıştır.
Hikâyelerini Abdullah Efendi’nin Rüyaları ve Yaz Yağmuru adı altında kitaplaştırmıştır. Sanatçı daha çok hatıra
ve gözlemlerinden hareket eder, insanın iç dünyası üzerinde yoğunlaşır. Yazarın, zengin bir felsefe, tarih ve psikoloji
birikimi ile kaleme aldığı hikâyelerinde sağlam ve şiirsel bir dil ve üslubu vardır.

Memduh Şevket Esendal (1884-1952)
Hikâye: Otlakçı, Temiz Sevgiler, Mendil Altında, Ev Ona Yakıştı, Sahan Külbastısı, Veysel Çavuş, Bir Kucak Çiçek, İhtiyar
Çilingir, Hava Parası, Bizim Nesibe, Kelepir, Gödeli Mehmet
Roman: Ayaşlı ve Kiracıları, Miras, Vassaf Bey

Sait Faik Abasıyanık (1906-1954)
Hikâye: Semaver, Sarnıç, Şahmerdan, Lüzumsuz Adam, Mahalle Kahvesi, Havada Bulut, Kumpanya, Havuz Başı, Son
Kuşlar, Alemdağ’da Var Bir Yılan, Az Şekerli
Roman: Medarı Maişet Motoru, Kayıp Aranıyor

Sadri Ertem (1898-1943)
Hikâye: Silindir Şapka Giyen Köylü, Bacayı İndir Bacayı Kaldır, Korku, Bay Virgül, Bir Şehrin Ruhu
Roman: Çıkrıklar Durunca, Bir Varmış Bir Yokmuş, İmparatoriçe ve Saray, Düşkünler, Yol Arkadaşları

Sabahattin Ali (1907-1948)
Hikâye: Değirmen, Kağnı, Ses, Sırça Köşk, Yeni Dünya
Roman: Kuyucaklı Yusuf, İçimizdeki Şeytan, Kürk Mantolu Madonna

Kenan Hulusi Koray (1906-1943)
Hikâye: Bir Yudum Su, Bahar Hikâyeleri, Son Öpüş, Bir Otelde Yedi Kişi
Roman: Osmanoflar
112 MEBİ KONU ÖZETLERİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT