Page 108 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TANZİMAT VE SERVETİFÜNUN DÖNEMİ TÜRK HİKÂYESİ

Nabizâde Nazım (1863-1893)
• İlk hikâyelerinde romantizmden, sonrakilerde ise realizm ve natüralizmden etkilenmiştir.
• Hikâye konularını İstanbul dışına çıkarmış, eserlerinde sade bir dil kullanmıştır.

HİKÂYELERİ

Yadigârlarım, Haspa, Zavallı Kız, Bir Hatıra, Sevda, Hâlâ
Güzel, Seyyie-i Tesamüh

Recaizade Mahmut Ekrem (1847-1914)
• ‘‘Sanat için sanat’’ anlayışını benimsemiştir.
• Muhsin Bey hikâyesinde romantik bir aşkı anlatırken hatıra tekniğiyle kaleme aldığı Şemsâ hikâyesinde kendi haya-
tından kesitler sunmuştur.

SERVETİFÜNUN DÖNEMİ’NDE HİKÂYENİN GENEL ÖZELLİKLERİ

• Servetifünun Dönemi’nde geleneksel anlayışlar terk edilmiş, hikâye biçim ve içerik olarak olgunlaşmış, anlatımda
estetiğe önem verilmiştir.
• Dönemin sanatçısı Halit Ziya Uşaklıgil, Batılı anlamda yetkin hikâye örnekleri vermiştir.

• Türk hikâyesi artık ustaca kurgulanmış bir tür hâline gelmiştir.
• Bu dönemde betimlemeler işlevsellik kazanmış, olayın anlaşılması için araç olarak kullanılmıştır.
• Hikâyelerde toplumsal ve siyasal konulardan uzak durulmuş, bireysel konular işlenmiştir.
• Hikâyeler, realizmin etkisiyle yazılmıştır.

• Hikâyelerde dil, romanlara göre daha sadedir.

SERVETİFÜNUN DÖNEMİ’NDE HİKÂYENİN TEMSİLCİLERİ

Halit Ziya Uşaklıgil (1865-1945)
• Hikâye türünün edebiyatımızdaki ilk yetkin örneklerini vermiştir.

• Hikâyelerinde aşk, yoksulluk, aile içi problemler, hayvan sevgisi, esaret gibi pek çok konuyu işlemiştir.
• Romanlarında İstanbul dışına çıkmayan sanatçı, hikâyelerinde Anadolu ve köy yaşamına yer vermiştir.
• Hikâyelerinin dili romanlarına göre daha sadedir.

HİKÂYELERİ
Bir İzdivacın Tarih-i Muaşakası, Bir Muhtıranın Son Yap-
rakları, Bir Yazın Tarihi, Solgun Demet, Sepette Bulun-
muş, Onu Beklerken, Hepsinden Acı

108 MEBİ KONU ÖZETLERİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT