Page 23 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

EDEBÎ SANATLAR

TEVRİYE
Bir anlatım inceliği elde etmek için birden çok anlamı olan bir sözün yakın anlamının değil uzak anlamının kas-
tedilerek kullanılması sanatıdır.

Âvâzeyi bu âleme Dâvûd gibi sal yakın anlam: şairin adı
Bâkî kalan bu kubbede bir hoş sadâ imiş uzak anlam: ölümsüz

Senden bilirim yok bana bir fâide ey gül yakın anlam: organ
Gül yağını eller sürünür çatlasa bülbül uzak anlam: yabancı

TARİZ (İĞNELEME)
Bir sözü, tersini kastederek kullanma sanatıdır.

Her nere gidersen eyle talanı
Öyle yap ki ağlatasın güleni
Bir saatta söyle yüz bin yalanı
El bir doğru söz söylerse inanma

Bir yetim görünce döktür dişini
Bozmağa çabala halkın işini
Günde yüz adamın vur kır başını
Bir yaralı sarmak için yeltenme

MÜBALAĞA (ABARTMA)
Sözün gücünü ve etkisini artırmak amacıyla bir durum, olay ya da varlığın olduğundan büyük veya küçük, çok
ya da az gösterilerek anlatılması sanatıdır.

Karşımızdan gelen aceb yar m’ola
Benim gibi yaralanmış zar m’ola
Benim sevdiğimden güzel var m’ola
Hakk’ın yarattığı kullar içinde

Yaram var, havanlar dövemez merhem;
Yüküm var, bulamaz pazarlar dirhem.

HÜSNÜTALİL (GÜZEL NEDENE BAĞLAMA)
Bir olayı gerçek nedeninin dışında bir nedene, çoğunlukla da güzel bir nedene bağlama sanatıdır.

Birçok gidenin hepsi memnun ki yerinden
Birçok seneler geçti dönen yok seferinden
Gök masmavi bu sabah
Güzel şeyler düşünelim diye
Yemyeşil oluvermiş ağaçlar
Bulutlara hasretinden

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 23