Page 84 - Konu Özetleri TYT AYT Felsefe

FELSEFE

KONU
ÖZETİ İSLAM FELSEFESİNİN ÖZELLİKLERİ VE PROBLEMLERİ
TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT

İslam felsefesi MS 7. yüzyıldan sonra başlamıştır. İslam öncesi dönemde kurulan bilim merkezlerinde yapılan çeviri faali-
yetleri bu felsefe üzerinde etkili olmuştur. Hızla yayılan İslam kültürü; bilimi, edebiyatı, sanatı ve felsefeyi destekleyen bir
tavır sergilemiştir. İran ve Hint kültürlerinden de etkilenmiştir. İslam düşünürleri, Rönesans’ın başlamasına etkide bulun-
muştur.
İSLAM FELSEFESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
• Antik Yunan felsefesinden etkilenilmiştir.
• Akıl, iman ve inanç konuları tartışılmıştır.
• Çeviri faaliyetleri etkili olmuştur.
• Felsefe tarihinde felsefi düşüncenin gelişimine katkı sağlamıştır.

• Batı felsefesini etkilemiştir.

İSLAM FELSEFESİNİN ÖNE ÇIKAN PROBLEMLERİ
1) Tanrı’nın Varlığını Kanıtlama Problemi
Yaratıcının varlığına inanan insan bunu hangi rasyonel ya da inançsal temellere dayandırır?
* Eş’ari: İnsan doğumundan ölümüne kadar farklı biyolojik süreçlerden geçerek olgunlaşır. İnsan bu olgunluğa ulaşabil-
mek için Tanrı’nın varlığına muhtaçtır. Bu yüzden bir yaratıcının, Tanrı’nın varlığı zorunludur.
* İbn Sînâ: O varlığı zorunlu varlık, mümkün varlık ve mümkün olmayan varlık olmak üzere üçe ayırır. Mümkün olmayan
varlıkları sadece mantık açısından kabul eder. Onun üzerinde durduğu ve Tanrı’ya karşılık gelen zorunlu varlık, varlığı baş-
ka bir varlığa bağlı olmayan, ezeli ve ebedi varlıktır. Mümkün varlıklar zorunlu varlıktan taşma sonucu varlığa gelmişlerdir.
* El Kindî: Tanrı’nın varlığını “hudûs” deliline dayandırır. Ona göre evren kadim(öncesiz) değildir, hudûstur yani sonradan
var olmuştur. Sonradan yaratılan zorunlu olarak bir ilk yaratıcıyı gerektirir bu varlık da Tanrı’dır.

2) İrade Özgürlüğü Problemi
Yaşam sahnesindeki oyunu konulmuş kurallara göre mi oynuyoruz, yoksa kuralları biz mi koyuyoruz?
Cebriye ekolüne göre, insanın herhangi bir seçimi ya da iradesi yoktur; her eylem ve karar Allah tarafından önceden be-
lirlenmiştir. Bu görüşe göre, insanlar kendi hareketlerinde tamamen pasif ve Allah’ın iradesine tabi varlıklardır.
Fârâbî insan iradesinin varlığını ve önemini kabul eder; insanların kendi seçimleriyle iyi veya kötü eylemler gerçekleşti-
rebileceğine inanır. O, akıl ve bilgiye dayalı hareketin, insanın kendi kaderini şekillendirmede merkezi bir rol oynadığını
savunur.

86 MEBİ KONU ÖZETLERİ FELSEFE - TYT/AYT