Page 88 - Konu Özetleri TYT AYT Felsefe

FELSEFE

KONU GÖRÜŞ ANALİZİ: (AUGUSTINUS, FÂRÂBÎ, İBN SÎNÂ, GAZÂLÎ,
ÖZETİ İBN RÜŞD) - TASAVVUF DÜŞÜNCESİ
TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT

METİN OKUMA VE ANALİZİ
Felsefi bir metin, filozofun bir problem karşısında geliştirdiği görüşlerini, sistemli ve tutarlı bir biçimde, akıl yürütme ilkeleri-
ne dayanarak sunması yoluyla ortaya çıkar. Felsefi bir metin analiz edilirken; metinde geçen kavram ve problemler; metnin
ana fikri, argümanları, bunların doğruluğu ile tutarlılığı incelenir.

1. METİN: AUGUSTINUS - İTİRAFLAR
Tanrı insandadır, insan Tanrı’dadır (...) Eğer bende mevcut olmasaydın Tanrı’m, ben var olmazdım; hiçbir şey olurdum.
Daha doğrusu her şey Sen’den, Sen’in aracılığınla ve Sen’in için var olur; Sen’de olmasaydım hiç olurdum.
…
Ey Rabb’im senin hoşuna gidebilmek için bu şeyleri bilmek yeterli midir? Bütün bilimleri bilmesine rağmen seni bilmeyen
insana ne yazık, bilimlerden haberi bile olmayan ama seni tanıyan insana ne mutlu! Hem bilimleri bilen hem de seni tanı-
yan insan, mutluluğunu bilimleri bilmeye borçlu değildir; seni tanıyarak seni bir Tanrı gibi yüceltiyorsa, sana şükrediyorsa
ve boş düşüncelerinde kendini kaybetmiyorsa o zaman mutluluğu sadece senden gelecektir.
…
Tanrı iyidir ve yarattıklarından çok daha değerlidir. Tanrı iyi olduğu için iyi varlıklar yarattı ve onları nasıl da çevreliyor ve
kaplıyor. (…) Tanrı iyi şeyler yarattığına göre kötü nereden geliyor? Zavallı yüreğimden böyle düşünceler geçiyordu, ayrıca
ölüm korkusunun ve gerçeği boşuna aramış olmanın getirdiği kaygılar yüreğimi tedirgin ediyordu.
…
Kötünün ne olduğunu aradım ve onun bir töz olmadığını keşfettim. Kötülük; yüce tözden yani Tanrı’yı senden yüz çevirten,
bu içten zenginlikleri reddeden, daha aşağı seviyedeki şeylere dönerek dışarıda gururla şişinen bir iradenin ahlak bozuk-
luğudur.
Augustinus, İtiraflar
Metinde Geçen Kavramlar:
Tanrı: Her şeyin yaratıcısı ve evrenin yöneticisi olarak kabul edilen, sonsuz, değişmez, her şeyi bilen, her şeye gücü yeten
yüce varlık.
Töz: Bir şeyin özgül niteliği, değişmez özü veya temel gerçekliği anlamına gelir.
Kötülük: Yanlış, zararlı veya ahlaka aykırı olarak kabul edilen eylem, düşünce ya da niyet.
İrade: Bireyin kendi davranışlarını yönlendirme ve karar verme gücü.

Metnin Analizi:
Bu metni üç önemli tema üzerinden analiz edebiliriz: Ontolojik bağımlılık,
Tanrı-insan ilişkisi ve varoluşun amacı.
1. Ontolojik Bağımlılık: Augustinus bu metinde, insanın varoluşunun
Tanrı’ya ontolojik bir bağımlılık içinde olduğunu belirtir. İnsanın var
olma sebebinin Tanrı’nın varlığına bağlı olduğunu vurgular.

2. Tanrı-İnsan İlişkisi: “Tanrı insandadır, insan Tanrı’dadır” cümlesiyle,
bu ilişkinin içsel ve karşılıklı olduğunu belirtir. Tanrı ve insanın
birbirleriyle iç içe geçmiş, birbirlerinden ayrı düşünülemeyecek bir bağa
sahip olduğunu öne sürer. Bu, Hristiyan mistisizminde sıklıkla rastlanan
bir tema olan içkinlik fikrini yansıtır.
3. Varoluşun Amacı: Augustinus, var olmanın amacının Tanrı’da yattığını
vurgular. Bu ifadeyle, varoluşun Tanrı’dan geldiğini, Tanrı aracılığıyla
şekillendiğini ve Tanrı için olduğunu öne sürer. İnsanın ve evrenin
yaratılış amacının Tanrı’ya hizmet etmek ve ona yücelik katmak olduğu
fikrini iletmeye çalışır.

90 MEBİ KONU ÖZETLERİ FELSEFE - TYT/AYT