Page 18 - Konu Özetleri TYT Biyoloji

İNORGANİK BİLEŞİKLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE CANLILAR İÇİN ÖNEMİ

Tuzlar ve Mineraller

Tuzlar
Asitlerin ve bazların nötrleşme tepkimesi ile birleşmesi sonucunda tuz ve su oluşur.
Örn: Hidroklorik asit (HCl) ve sodyum hidroksitin (NaOH) birleşmesi sonucu sofra tuzu olarak bilinen sodyum klorür (NaCl)
ve su (H O) meydana gelir.
2

HCI + NaOH NaCI + H O
2

Tuzun canlı vücuduna az ya da çok alınması sağlık sorunlarına neden olabilir. Tuzun gereğinden az alınması yorgunluk ve
kan şekerinin yükselmesi, fazla alınması durumunda ise yüksek tansiyon, kalp-damar hastalıkları, böbrek rahatsızlıkları ve
bağırsak iltihaplanmaları gibi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Mineraller
Canlılarda organik moleküllerin yapısına katılan ve bazı bileşik enzimleri aktive eden inorganik maddelerdir. Canlılar yaşa-
dığı ortamdan su ve besinler aracılığıyla mineralleri hazır olarak alır. Her mineralin kendine özgü görevi vardır. Bu sebeple
vücuttaki bir mineralin eksikliği başka bir mineral ile giderilemez. Mineraller idrar, ter ve dışkı ile vücut dışına atıldığından
mineral içeren besinler düzenli olarak vücuda alınmalıdır. Mineraller, hücre içinde ve hücreler arası boşluklarda tuz hâlinde
de bulunabilir.
İnsan Vücudunun Gereksinim Duyduğu Bazı Mineraller ve Görevleri

Klor
• Hücre içi ve hücreler arası sıvıda su dengesinin ve suyun pH değerinin ayarlanmasında görev alır.
• Mide hücrelerinden salgılanarak, midede görev alan sindirim enzimlerini H ile birleştirerek aktifleştirir.
+
• Yetersiz alınması, sindirim sistemi ve büyüme bozukluklarına neden olur.
Kaynak Besinler: Sofra tuzu, et, süt, süt ürünleri, taze sebzelerdir.

Kükürt
• Amino asitlerin yapısına katılır.
• Saç, tırnak ve cilt sağlığı için gereklidir.
• Eksikliğinde büyüme bozuklukları, saçta dökülme, deri renginde solma görülür.
Kaynak Besinler: Süt, et, balık, yumurta, fasulye, fındık, fıstık, bademdir.
İyot
• Tiroit bezinden salgılanan tiroksin hormonunun yapısında bulunur.
• Büyüme çağında yeterince iyot alınmazsa tiroksin eksikliği sonucu cücelik, çarpık bacaklılık, zekâ geriliği gibi
hastalıklar görülebilir.
• İyot eksikliği sonucunda tiroit bezi büyüyüp guatr hastalığına neden olabilir.
Kaynak Besinler: Deniz ürünleri, iyotlu tuzdur.

Magnezyum
• Kemik ve dişlerin yapısına katılır.
• Kasların çalışmasında, ATP üretiminde, karbonhidrat ve protein metabolizmasında görev alır.
• Yetersiz alınması kaslarda kramplara, büyümenin yavaşlamasına, saç dökülmesine, yorgunluk hissine neden olur.
• Bitkilerde klorofil pigmentinin yapısında vardır.
Kaynak Besinler: Kuru yemişler, baklagiller, soya fasulyesi, kabuklu deniz ürünleri, kakao, peynirdir.

18 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - TYT