Page 23 - Konu Özetleri TYT Biyoloji

ORGANİK BİLEŞİKLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ, KARBONHİDRATLAR

Depo Polisakkaritler
Nişasta

• Bitkilerin fotosentezle ürettiği glikozun fazlası lökoplastlarında nişas-
taya dönüştürülür.
• Bitki hücrelerinde bulunur, hayvan ve mantar hücrelerinde bulunmaz.
• Bitkinin kök, gövde, yaprak, meyve ve tohum gibi organlarında depolanır.
• Suda çok az çözünür.
• İyotla mavi renk alır.

• En çok arpa, buğday gibi tahıllarda, patates ve pirinçte bulunur.
Patates

DİKKAT

Hayvanlarda besinlerle alınan nişasta, sindirim kanalında glikoza kadar parçalanarak sindirilir. Açığa çıkan glikozlar kana
geçer ve hücrelere taşınır. Hayvanlar nişastalı besinlerle beslendiğinde sindirim kanalında nişastaya rastlanır. Ancak hay-
van hücrelerinde nişastaya rastlanmaz.

Glikojen
• Glikozun fazlası bakteri, arke, cıvık mantar, mantar ve hayvan hücrelerinde glikojene dönüştürülerek depolanır.
• Suda çok az çözünür.
• Besinlerle vücuda alınan glikozun fazlası karaciğer ve çizgili kaslarda glikojen şeklinde depo edilir.
• Açlık durumunda glikoza ihtiyaç duyulduğunda karaciğerdeki glikojen kullanılır.
• İnsanlarda glikojenin glikoza dönüşmesi hem hücre içinde hem de hücre dışında gerçekleşebilir.

Yapısal Polisakkaritler
Selüloz
• Bitki hücrelerinin çeper yapısına katılır.
• Sentezi hücre zarında gerçekleşir.
• Suda çözünmez.
• Otçul hayvanlar, bağırsaklarında yaşayan bakteriler sayesinde selülozu
sindirir.
• Yeryüzünde en çok bulunan karbonhidrat çeşidi olduğundan endüstriyel
alanda kâğıt, pamuk ve yapay ipek yapımında kullanılır.
Pamuk
Kitin
• Diğer polisakkaritlerden farkı yapısında azot olmasıdır.
• Mantarlarda hücre çeperinin yapısını oluşturur.
• Suda çözünmez.
• Uğur böceği, çekirge, kelebek, yengeç, ıstakoz gibi eklembacaklıların dış
iskeletinin yapısı kitindir.
• Kitinin saf hâli deri gibi yumuşaktır. Ancak eklembacaklıların dış iskele-
tinde olduğu gibi yapısına kalsiyum karbonat tuzlarının katılmasıyla sert-
leşir.
• Ameliyat ipliği yapımında kullanılır. Bu iplik, ameliyat yarası iyileşince ken-
diliğinden erir.
Uğur böceği
23
BİYOLOJİ - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 23