Page 20 - Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı

Öğretim Programı Okuryazarlığı

seçilmelidir. Öğrenmeyi tam olarak açıklayan tek bir de sosyal çevrenin ve yetişkinlerin rolünün önemine
öğrenme kuramı bulunmamakta veya kuramların ek- vurgu yapmakta; çocuk açısından yetişkinlerle başla-
siklikleri bulunmaktadır. yan sosyal sürecin dil ile başladığına dikkat çekmekte
ve öğretimin, çocuğu ileriye götürebiliyorsa iyi olarak
Gelişim kuramlarında bireylerin fiziksel ve bilişsel ge-
lişim özelliklerinin eğitim-öğretim sürecinde göz önü- nitelendirilebileceğini ifade etmektedir.
ne alınarak hedef, kazanım, içerik , öğrenme-öğretme Programın psikolojik temellerinde öğrenme kuram-
süreci ve ölçme değerlendirme süreçleri oluşturul- ları kapsamında, gelişim kuramlarının yanı sıra diğer
masının öğrenmeyi sistematikleştireceği çalışmalar psikolojik alanlarda da çalışmalar yapılmaktadır. Ay-
yapılmaktadır. Fiziksel gelişim öğretim dönemlerine rıca bireylerin yeteneklerinin, bireysel farklılıkların
göre kategorileştirilmekte, öğrenenin fiziksel gelişim öğretim programı geliştirmede göz önüne alınması
özelliklerine uygun olarak öğrenme-öğretme ortamı gerektiği de vurgulanmaktadır. Bireyin yeteneklerinin
düzenlenmektedir. Bilişsel gelişim, doğumdan ölü- ölçüldüğü zekâ ile ilgili çalışmalar da bulunmaktadır.
me kadar bireyin çevreyi algılama şeklinde meydana Zekâ testi ilk defa Binet tarafından uygulanmıştır.
gelen gelişmelerdir. Bu alanda Piaget, Bruner ve Vy- Gardner tarafından Çoklu Zekâ Kuramı ortaya konul-
gotsky’nin çalışmaları mevcuttur. Piaget bilişsel geli- muş, bireylerin bir alandaki yeteneğinin olmasının bir
şimi dört aşamaya (Duyuşsal-motor [0-2 yaş], işlem başka alandaki gelişimini etkileyebileceği ve bir alan-
öncesi [2-7 yaş], somut işlemler [7-11 yaş] ve soyut la ilgili yapılacak öğrenme-öğretme sürecinin diğer
işlemler [11 yaş ve sonrası] dönemleri) ayırmaktadır. alanlar kullanılarak da çeşitlendirilebileceği temeline
Bruner bilişel gelişimi üç aşamaya (Eylemsel [0-3 dayanmaktadır.
yaş], imgesel [4-6] ve sembolik [7 ve üzeri] dönem) Güncel öğretim programlarının psikolojik boyutunu yan-
ayırmaktadır. Vgotsky ise çocuğun bilişsel gelişimin-
sıtan ifadelere yönelik aşağıdaki örnekler verilebilir.

Bu örnekte bireyin bir
bütün olarak gelişiminin
önemine vurgu yapı-
larak psikolojik temel
ortaya konmuştur.

Öğrencilerin bütünsel gelişiminin göz önünde bulundurulması, öğretim programlarının uygulanması sırasında öğretmene bazı
sorumluluklar yüklemektedir. Öncelikle, öğrencilerin bilişsel, duygusal ve sosyal iyi oluşlarının eşit derecede önemli olduğunun
bilinmesi gerekmektedir. Bu bağlamda öğrencilerin sahip oldukları duygusal özelliklerin öğrenmeyi etkilediği unutulmama-
lıdır. Rol oynama, eğitsel oyunlar, istasyon, proje gibi iş birliğine ve öğrencinin kendini ifade etmesine imkân tanıyan sınıf içi
uygulamalar, öğrencilerin sosyal ve duygusal yönden gelişmelerini sağlayacaktır. Sosyal ve duygusal iyi oluşun ise öğrencilerin
bilişsel gelişimlerini de destekleyeceği belirtilebilir.

Bu örneklerde Piaget
ve Bruner gibi bilişsel
alan kuramcılarının
gelişimin evreleri,
aşamaları ve ilkele-
rinin temele alındığı
görülmektedir.

18