Page 15 - Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı

Öğretim Programı Okuryazarlığı

Güncel öğretim programlarından verilen yukarıdaki lumunda ise toplumda karmaşıklığın düzeyinin arttığı
örnekler, ağırlıklı olarak ilerlemeci felsefenin benim- görülmekte, bazı durumlarda okul ve eğitim sistemi
sendiğini göstermektedir. Benimsenen ilerlemeci bilgi toplumu hızının gerisinde kalabilmektedir. Öğre-
felsefenin öğretim programlarının uygulanması sıra- tim programları bireyin toplumsallaşmasında arkadan
sındaki öğrenme-öğretme sürecine ne şekilde yansı- yetişmeye çalışan bir yapıdan ziyade gelecek yönelimli
tılacağı aşağıdaki gibi açıklanabilir: olarak, bireyin ve toplumun ihtiyaçlarını göz önüne ala-
rak bireyin toplumsallaşmasına katkı sağlamalıdır. En
• Öğrencilerin birey olarak değerli olduğu
hissettirilmeli ve öğrenme-öğretme sürecinin genel olarak toplumsallaşma; bulunulan toplumu algı-
her aşamasında öğrencilerdeki bireysel farklılık- lama, anlama, öğrenme, bu topluma uyum gösterme
lar dikkate alınmalıdır. ve bu toplum tarafından eğitilmedir. Toplumsallaşma
bağlamında program geliştirme çalışmalarında karar
• Ders içeriği, öğretim yöntem-teknikleri ve öğre- verilmesi gereken iki boyut bulunmaktadır:
tim araç-gereçleri seçiminde öğrencilerin ilgisini
çekecek ve onları aktif kılacak olanlar tercih edil- i) Program toplumu yansıtacak mı ve ne kadar yansı-
melidir. Ayrıca hem bireysel hem de grup etkinlik- tacak?
lerine imkân tanıyan bir öğrenme-öğretme süreci ii) Program toplumu değiştirecek mi ve ne kadar de-
işletilmelidir. ğiştirecek?
• Sınıf ortamı, her öğrencinin derse katılımını sağ- Belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda karar verilmesi
layacak şekilde düzenlenmeli ve sınıfta demokra- ve program geliştirilmesi gerekmektedir. Program
tik bir ortam sağlanmalıdır. geliştirme çalışmalarında toplumsal temelleri bağ-
lamında dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ise
• Otoriter bir öğretmen anlayışı yerine öğrencilere
rehber olunmalı ve öğrenciler ulaşılması gereken toplumdaki problemlerdir. Eğitim programına yönelik
kazanımdan haberdar edilmelidir. toplumda herhangi bir sorun, problem mevcut mu-
dur? Programda hedef, içerik, öğrenme-öğretme sü-
• Ders içeriği ve konular, kazanıma ulaşmada bir reci, ölçme-değerlendirme unsurunda toplumun has-
araç olarak görülmelidir. sasiyet göstereceği bir yön bulunmakta mıdır? İhtiyaç
• Öğrencilerin bireysel gelişimine hizmet edecek analizinde böyle sorunlar varsa ortaya çıkarılması ve
değer ve beceriler kazandırılmalıdır. bu sorunların dikkate alınması gerekmektedir.
• Ölçme-değerlendirmede bilginin ezberlenmesi Program geliştirmede toplumsal temeller göz önüne
veya tekrar edilmesinden ziyade ürün ve sürecin alınırken önemli görülen bölümler program hedef-
değerlendirilmesini sağlayan otantik ve çok bo- leri ve içeriğidir. Programın hedeflerinin bulunulan
yutlu ölçme araçları kullanılmalıdır. toplumun ihtiyaçları ve zamanın şartlarıyla tutarlı ol-
ması beklenmektedir. Hedefler belirlenirken bireyin

3.2. Öğretim Programlarının toplumda hangi bilgi, beceri, tutum ve değere sahip
Toplumsal Temelleri olması gerektiği ihtiyacının ortaya konulması gerek-
mektedir. Yapılacak ihtiyaç analizinde toplumun sos-
Program geliştirme sürecinde temele alınan bir di- yoekonomik ve kültürel yapısı incelenerek program
ğer faktör de toplumsal temellerdir. Okullar bireyin hedeflerinin bu şekilde oluşturulması gerekmektedir.
bütünsel gelişimini desteklemenin yanı sıra toplum- Program hedeflerinde ulaşılması hedeflenen birey-
sal yönden gelişmesini de sağlamaktadır. Program le ilgili yeterlilikler açıkça belirtilmektedir. Hedefler
toplumun yapısından uzak kalamaz ve program geliş- oluşturulurken bireyin toplumsallaşması ve sosyal
tirmede toplumsal ihtiyaçların doğru tespit edilmesi olarak gelişmesine katkı sağlayacak bilgi, beceri,
gerekmektedir. tutum ve değerlere yer verilir. Program içeriği, se-
çilen hedeflere ulaşmayı sağlayacak en ekonomik ve
Toplumların daha karmaşık hâle gelmesiyle eğitim-öğ-
retim sürecinin daha profesyonel şekilde yapılması yararlı şekilde oluşturulmakta olup toplumun kültürel
gerekirken okullaşmaya olan ihtiyaç da artmakta- değerleri, ilgili konularla bireye kavratılarak sonraki
dır. Okullar, bireylerin toplumsallaşmasında önemli kuşaklara aktarılması sağlanmaktadır.
yer tutmaktadır. Birey karmaşık hâle gelen toplumun Program geliştirme çalışmalarında programın toplu-
içerisinde birçok faktörün etkisi altındayken öğretim mun kültürel değerlerinin bir sonraki kuşağa kazan-
programları bu sürecin dışında tutulamaz. Bilgi top- dırılması hedeflendiğinden topluma ait toplumsal ve

13