Page 25 - Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı

Öğretim Programı Okuryazarlığı

Bunun yanında değerlendirme yapılırken sunulan öğretimi için kullanılacak yöntem ve teknikler (kavram
içerik ve öğrenme öğretme sürecinde düzenlenen haritası, kavram ağı, anlam çözümleme tabloları vb.)
öğrenme yaşantıları da dikkate alınmalıdır. Öğrenme kullanılabilir. Değerlendirme yapılırken de kullanılacak
öğretme sürecinin amacı; öğrencilere öğrenmelerin- ölçme değerlendirme araç ve gereçleri kavramların
de yardımcı olmak, değerlendirme görevlerinin amacı öğrenilip öğrenilmediğini yoklamaya yönelik olmalıdır.
ise öğrenci öğrenmelerinin gerçekleşip gerçekleş- Bu aşamada ise yapılandırılmış grid, tanılayıcı dallan-
mediği veya ne düzeyde gerçekleştiğini belirlemektir. mış ağaç vb. gibi kavram öğretiminde kullanılan ölçme
Öğrenme öğretme sürecinin değerlendirme ile uyumlu ve değerlendirme araç gereçleri kullanılabilir. Burada
olduğu bir öğretim gerçekleştirildiği takdirde, öğren- dikkat edilecek olunursa kazanım, içerik, öğrenme öğ-
ciler öğrenme öğretme sürecinde, değerlendirmede retme süreci ve değerlendirme ögeleri arasında uyum
karşılaşabilecekleri olası sorular ve diğer değerlen- sağlanmaya çalışılmıştır. Böylelikle öğretim programı
dirme görevleri doğrultusunda öğretim etkinlikleriy- çerçevesinde uygulama birliğini sağlamakla birlikte
le karşılaşacaklardır. Örneğin, öğrencilerin bir konu programın amacına hizmet etmiş olacağız.
alanındaki iki durum arasındaki neden sonuç ilişkisini Öğretmenler; içeriğin, öğrenme öğretme sürecinin
değerlendirebilme hedefine yönelik gerçekleştirilen ve değerlendirmelerin kazanımlarla uyumlu olduğun-
bir öğrenme öğretme süreci esnasında yapılan etkin- dan emin olmalıdırlar. Değerlendirmeler; öğrencinin
likler, ders içinde sorulan sorular, verilen ödevler ve kazanımlarda açıklanan bilgi, beceri ve yetenekleri
diğer etkinlikler aslında öğrencinin ölçme değerlen- kazanıp kazanmadığını değerlendirmek için içeriğe
dirme aşamasında karşılaşacağı soru ve görevlerle ve sınıf düzeyine özgü standartlara uygun hâle geti-
benzer nitelikte olacaktır. Böylece iki öge arasında rilmelidir. Değerlendirmelerin -yalnızca büyük ölçekli
sağlanan uyum ölçme değerlendirmenin geçerliliğini genel değerlendirmeler değil, aynı zamanda sınıf içi
de güvence altına alacaktır. Çünkü öğrenciler öğren- biçimlendirme süreçleri ve uygulanabilecek diğer
me öğretme sürecinde, değerlendirme aşamasındaki değerlendirmelerin de- programda yer alan kazanım-
görevlere benzer nitelikte öğretim etkinlikleriyle kar- larla uyumlu yapılması gerekmektedir. Öğretmenler
şılaşmış olacaklar ve farklı görev biçimlerine ve farklı program ögeleri arasındaki uyumluluğu sağladıkla-
sınav koşullarına alışmış olacaklardır. rında üniteye, kazanımlarla ya da değerlendirmeler-
le doğrudan ilişkisi bulunmayan etkinlikleri de dâhil
Ögeler arası uyumluluğu sağlamak son derece önem-
lidir. Varsayalım ki kazanımımız belli başlı kavramların etme hatasına düşmekten kurtulmuş olacaklardır.
kazandırılmasına yönelik olsun (“Kalp, kan ve damarla- Öğretim programının her bir ögesine yönelik detaylı
rın yapı, görev ve işleyişini açıklar.” veya “Elektrik akımı, açıklamalar aşağıda sunulmuştur.
direnç ve potansiyel farkı kavramlarını açıklar.” gibi).
Bu kazanıma yönelik ders bağlamında belirleyeceğimiz 4.1. Hedef
içeriğimiz de kazanımda ifade edilen kavramlar olma- Hedef (kazanım), bireye eğitim ve öğretim yoluyla
lıdır. Daha fazlası veya daha azı hedeften ve öğretim kazandırılması istenen özellikler bütünüdür. Bu özel-
programının bütünlüğünden uzaklaşmamıza neden likler; bilgi, yetenek, beceri, eğilim, tutum, ilgi, alış-
olacaktır. Bu kazanıma yönelik öğrenme ve öğretme kanlık vb. olabilmektedir. Bir kazanım cümlesi kimi
sürecinde ise sınıf içinde yapılacak olan tüm faaliyet- zaman sadece bilgi, beceri ya da değer içerebileceği
ler bu kavramların kazandırılmasına yönelik olmalıdır. gibi bunların birkaçını aynı anda da içerebilir. Bir he-
Yani yapılan tüm etkinlikler, alıştırmalar, uygulamalar, def (kazanım), planlanmış ve düzenlenmiş yaşantılar
örnekler, tartışmalar, ödevler, okuma parçaları, ders yoluyla kazandırılması kararlaştırılan, davranış deği-
işlenirken sorulan sorular vb. bu kavramların öğrenil- şikliği ya da davranış olarak ifade edilmeye uygun olan
mesine yönelik planlanmalıdır. Bu aşamada kavram bir özelliği ifade etmektedir.

23