Page 34 - Çevre ve İklim Değişikliği Etkinlik Kitabı
P. 34
ÇEVRE VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
OKURYAZARLIĞI 6. KONU
KAYBOLAN YEŞİL GÖLGELİK: KENTLEŞME
KAVRAMLAR
Ekolojik Bina, Ekolojik Okul
Yeni yerleşim alanlarının oluşması kentsel ekosistemde bazı değişiklikler yapmaktadır. Örneğin kentlerde orta-
lama sıcaklık artmakta, ortalama rüzgâr hızı azalmakta, buna karşın da türbülanslı ve girdaplı akımlar oluşmak-
tadır. Kent havasındaki yüzlerce kimyasal
madde bileşenleri, toz duman vb. değiş-
kenler ekosistemin kalitesini, üretkenli-
ğini etkilemekte ve değiştirmektedir. Bu
kadar iç içe oluşan sorunların bir araya
gelmesi ile şehir ve toplum sağlığını kont-
rol etmek de zorlaşmaktadır. Havanın
aşırı kirlenmesi, suların çeşitli hastalıklara
neden olacak mikroorganizmaları taşıma-
sı, nüfus artışı ile oluşan yoğun trafik ve
gürültü şehir yaşamını olumsuz yönlerin-
dendir. Bilhassa hızlı kentleşmeye maruz
kalmış yörelerde yok olan yeşil alanların
ardından oksijen dengesindeki değişik- Görsel 6.1: AKM Millet Bahçesi
likler, bu bölgelerdeki yaban hayatın yok olması, bazı canlıların göçe zorlanması veya neslinin tehlike altına
girmesi kentleşmenin ortaya çıkardığı önemli sorunlardandır.
Millet Bahçeleriyle Gelen Yeşil Gölgelik
Türkiye genelinde birçok ilde hizmete sunulan millet bahçeleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapıl-
maktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 81 ilde 397 millet bahçesi projesinin olduğunu belirterek,
bunlardan 101’inin tamamlandığını bildirdi.
Kentsel Alanlarda Yeşil Alanların Faydaları Nelerdir?
• Yeşil alanlar; çeşitli kuşlar, balıklar, hayvanlar, böcekler ve diğer organizmalar için yaşam alanı sağlarken,
aynı zamanda habitatları birbirine bağlamak için koridorlar ve yeşil yollar sağlar.
• Toprak erozyonunu önler ve yağmur suyunu emerek drenajı iyileştirir.
• Yeşil alanlar ve ağaçlar arabaların neden olduğu karbon salınımını ve kirliliği telafi edebilir.
• Kentsel ısı adası etkisi; genellikle binaların, asfaltın ve betonun güneş ışınımını emdiği ve daha sonra ısı
olarak yeniden oluşturduğu ve şehrin hava sıcaklığının yükselmesine neden olduğu kentleşmiş alanlarda
görülür. Bitkilerin, ısıyı emen yüzeyleri doğrudan gölgelendirerek ve dolaylı olarak soğutma yoluyla kent-
sel ısı adası etkisini azalttığı gözlenmiştir.
• Yeşil alanlar, yoğun ağaç ve çalı perdeleri ile gürültü kirliliğini de azaltabilir ve hatta kısmen arıtılmış atık
suyu temizleyebilir.
• Sıvı atık ve su tüketimini azaltır (düşük akışlı sıhhi tesisat, yağmur suyu toplama, kuraklığa dayanıklı peyzaj
vb.).
• Katı atıkları azaltır (evsel çöp limitleri vb.) ve yerel geri dönüşüm ve kompostlama merkezleri sağlar. Toz ve
diğer partiküllerin havada uçuşmasını engeller.
• Yeşil alanlar, biyoçeşitliliği korur ve artırır.
34
