Page 76 - ÖNLEYİCİ DİSİPLİN UYGULAMALARI ÖĞRETMEN REHBER KİTABI

BÖLÜM 6 DUYGU YÖNETME SÜREÇLERİ VE DAVRANIŞ KONTROL ETME
YÖNTEMLERİ
Okullarda sorunlu davranışa bağlı olarak ortaya çıkan bazı disiplin sorunları,

öğrencilerin duygularını yönetememesine bağlı olarak davranışlarını kontrol edememesinden
kaynaklanmaktadır. Öğrenciler; duygularını doğru ifade etmek, zor bir durumla karşı karşıya

kalındığında duygu durumlarına bağlı olarak ortaya çıkan davranışlarını kontrol etmek

konusunda eğitilebilirler.

Çatışma Çözme Becerileri Eğitimi

Bireylerin herhangi bir konu üzerinde anlaşmaya varamadığı durumlarda çatışmalar

ortaya çıkar. Çoğunlukla bireyler arasında ihtiyaçlar, dürtüler, istekler birbirleriyle uyumlu

olmadığı zaman çatışma durumları gözlenir. Ayrıca bazı durumlarda bireyler, söylemleri farklı
algılayarak çatışma durumlarının ortaya çıkmasına neden olur. Bireyler arasında yaşanan

çatışmaların nedenlerini üç grupta değerlendirmektedir. Bunlar, karşılanmayan temel psikolojik
gereksinimler sınırlı olan kaynakların paylaşımı ve farklı değerlere (inançlar, öncelikler,

ilkeler) sahip olmadır. Bu sebeplerle oluşan çatışmalara öğrenciler "iş birliğine yönelik yapıcı
ve bütünleştirici problem çözme stratejileri"; "hükmedici, yıkıcı stratejiler" ve "kaçınma

stratejileri" ile tepki verirler.

Ergenler arasında en küçük meseleler ve anlaşmazlıklar genellikle büyümekte ve

kavgalara sebep olabilmektedir. Ne yazık ki pek çok ergen çatışmalar ya da anlaşmazlıklar

ortaya çıktığında kavgadan başka bir seçenek olmadığına inanmaktadırlar. Kimisi öfkesini
kontrol edememekte, kimisi kavgadan çekilmenin zayıflık olduğunu düşünmekte, kimisi de

gerçekten başka yol bilmemektedir. Maalesef şiddete başvurmalarının bir nedeni de toplumda
var olan rol modelleridir. Çocuklar ailelerinde, okullarda, sokaklarda ve medya da yaşanan

şiddete tanık olmakta ve şiddeti çözüm olarak öğrenmektedirler. Çatışmalar ve anlaşmazlıklar
günlük hayatımızın parçasıdır. Ancak bunları şiddete başvurmadan çözebilmek bazı beceriler

edinmeyi gerektirir. Çocuklarımıza çatışma çözme becerileri kazandırmanın sadece kendilerine

ya da arkadaşlarına yararı yoktur; aynı zamanda uzun dönemde şiddetsiz bir toplumun
temellerinin atılmasına da katkıda bulunacaktır.

Önleyici disiplin yaklaşımına göre her bir öğrencinin bireysel olarak izlenmesi ve
öğrencinin davranışlarına yönelik olarak bir davranış haritası çıkarılması önemlidir. Bu süreçte

öğrencilerin çatışma çözme konusunda hangi stratejiyi izlediklerini de belirlemek önemlidir.

71