Page 159 - Türkçeyi Etkili Kullananlar
P. 159

Etkinlik




            1.   Nedîm’in şiirlerinden alınan aşağıdaki beyitleri okuyunuz. Beyitlerle ilgili çalışmaları yapınız.



                  Güm itse şevket-i hüsnü şükûh-ı nev hatlar    O bâğın her dırahtı mîve-dâr-ı izz ü devletdir
                  Siyeh haberde belî iştihar olur peydâ         Atarlar taşı elbette dıraht-ı mîve



                  .................................................................................  .................................................................................

                 dıraht: ağaç        hüsn: güzellik        iştihar: ünlü olma        izz: yücelik        şevket: büyüklük
                 a) Bu beyitlerde yer alan atasözlerinin neler olabileceğini tahmin ederek günümüzdeki
                     kullanılışını beyitlerin altındaki alana yazınız.

                 b) Beyitlerdeki atasözlerinin kullanımını değerlendirerek XVIII. yüzyıldan bugüne geçirdiği
                     değişimin nedenlerini açıklayınız.

                     ...................................................................................................................................................................
                     ...................................................................................................................................................................
                     ...................................................................................................................................................................

                     ...................................................................................................................................................................
                     ...................................................................................................................................................................

                     ...................................................................................................................................................................
                     ...................................................................................................................................................................



            2.   Aşağıdaki beyitleri okuyunuz. Beyitlerle ilgili çalışmaları yapınız.


                   N’ola gitse kendüden hayretle cân-ı nâ-sabûr   Yine zevrâk-ı derûnum kırılıp kenâre düşdü
                   Yâ seferdir yâ tahammül çünki aşkın çâresi    Dayanır mı şîşedir bu reh-i seng-sâre düşdü

                                                       (Nedîm)                                    (Şeyh Galip)
                 a) Çağdaş olan iki şairin şiirlerini karşılaştırarak Nedîm’in, şiirlerini anlaşılır bir şekilde
                     yazmasının ve Türkçe kelimeleri özenle kullanmasının dilin tarihî gelişimi açısından
                     önemi nedir? Açıklayınız.

                     ...................................................................................................................................................................

                     ...................................................................................................................................................................
                     ...................................................................................................................................................................
                     ...................................................................................................................................................................

                     ...................................................................................................................................................................
                     ...................................................................................................................................................................

                     ...................................................................................................................................................................
                     ...................................................................................................................................................................








                                               Türk Dili ve Edebiyatı                                          157
   154   155   156   157   158   159   160   161   162   163   164