Page 162 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

N eşet Ertaş
NEŞET ERTAŞ

(1938-2012)

Hayatı ve Eserleri

Kırşehir’de dünyaya gelmiştir. Horasan menşeli Anadolu Abdal aşiretlerinin Orta Anadolu koluna
mensup olup yaşamın müzisyenlikle sürdürüldüğü, özü aşka dayalı bir kültürün bilinen önemli
temsilcilerindendir. İlk plağını Neden Garip Garip Ötersin Bülbül adı ile babası Muharrem Ertaş’a ait
türküyle çıkarmıştır. İzmir’de vefat etmiştir.

Gönül Dağı, Mühür Gözlüm, Kendim Ettim Kendim Buldum, Zahidem, Yazımı Kışa Çevirdin, Kesik Çayır,
Yolcu sanatçının beğenilen türkülerinden bazılarıdır.

Türkçeye Katkıları

• “Bozkırın Tezenesi” olarak tanınan Neşet Ertaş, eserleriyle Türk toplumunun günlük yaşantısını,
inancını, kültürünü, gelenek ve göreneklerini gözler önüne sermiştir. Eserleriyle geçmiş
ile günümüz arasındaki mesafeyi yakınlaştıran Neşet Ertaş, söz varlığı aktarımının önemli
isimlerindendir.
• Neşet Ertaş; eserlerinde akrabalık, bitki, çalgı aleti, eşya ve hayvan adlarına sıklıkla yer vermiştir.
Meslek adlarında en çok doktor kelimesini kullanmış, organ adlarını sıfatlarla betimlemiştir.
Türkülerinde renkleri betimleme aracı olarak kullanmıştır (al kınalar, yeşil bağlar, ak zülüf…).
Renk adları içerisinde en çok kullanılan renk “kara”dır.
• Özel isimlere, bağlaçlara, soru edatlarına ve zamirlere türkülerinde çokça yer vermiştir.

• Atasözleri ve deyimleri, aynen ya da yapı bozumuna uğratarak kullanmış ve Türk toplumunun
günlük yaşantısını gözler önüne seren kalıp sözlerden eserlerinde sıklıkla faydalanmıştır. Neşet
Ertaş, eserlerinde deyimlere sıklıkla yer vermiştir. Atasözleri, deyimlere oranla Neşet Ertaş
türkülerinde daha az karşımıza çıkmaktadır. Bunun temel nedeni ise günlük hayatta konuşma ve
yazı dilinde deyimlere daha çok ağırlık verilmesinden kaynaklanır.
• Söyleyeceklerini yabancılaşmadan
uzak, en sade biçimiyle
söylemiştir. Dili, gelenekten ve
kök duygudan kopmamış, herkesin
anlayacağı açıklıkta saf ve temiz
bir Türkçedir. Bozlak: Türk halk müziğinde bir uzun hava türünün ve
bir ayağın ortak adıdır. Bozlak kelimesi, “feryat etmek,
• Eserlerinde sıklıkla kalıp sözlere haykırmak” anlamlarını taşır. Bozlaklar, 11 heceli şiir
yer verilmiştir. Kalıp sözlere kalıbına sahiptir. En az iki dörtlükten meydana gelir.
bakıldığında dualar ve beddualar En önemli temsilcileri Muharrem Ertaş, Hacı Taşan, Ali
(Hak yardım etsin, İnim inim Çekiç, Bayram Aracı ve Neşet Ertaş’tır.
inlesin…) da sıklıkla geçmektedir.

160 Türkçeyi Etkili Kullananlar